Το τοπίο: Ένα γεωλογικό φαινόμενο
Όταν παρακολουθούμε ταινίες φαντασίας, όπως ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, οι οποίες βασίζουν την επιτυχία τους σε ειδικά εφέ και «πειραγμένα» χρώματα, ζηλεύουμε που τοπία όπως το Σάιρ της Μέσης Γης δεν υπάρχουν πραγματικά –ή που αν υπάρχουν, μακριά από τα πολλά βλέμματα κάπου στην Αυστραλία, δεν βρίσκονται λίγο πιο κοντά μας. Κι όμως, η αίσθηση που είχα όταν βρέθηκα στα Μετέωρα ήταν ακριβώς αυτή: Νόμιζα πως βρισκόμουν σε εικονογραφημένο μυθιστόρημα του Τόλκιν, ή σε σκηνικό της ταινίας, ή έστω σε τρισδιάστατο ταμπλό επιτραπέζιου παιχνιδιού της Κάισσας με εντυπωσιακά γραφικά. Όπως θα λέγαμε και στην καθομιλουμένη, το τοπίο πράγματι «δεν υπάρχει».
Τα Μετέωρα, αν πρέπει να τα περιγράψουμε γεωμορφολογικά, είναι ένα σύμπλεγμα από τεράστιους, γκριζο-πράσινους βράχους που υψώνονται λίγο έξω από την κωμόπολη της Καλαμπάκας, στους πρόποδες της Πίνδου και των Χασίων. Ο τρόπος που είναι κομμένα τα βράχια, σχεδόν σμιλευμένα, αλλά και το γεγονός ότι είναι γεμάτα από απολιθωμένα όστρακα έχουν κάνει τους επιστήμονες να μιλούν για δυσεξήγητο γεωλογικό φαινόμενο.
Επικρατέστερη θεωρία στο πώς δημιουργήθηκαν είναι αυτή του Γερμανού γεωλόγου Αλ. Φίλιπσον: Στην περιοχή αυτή είχε τις εκβολές του ένας μεγάλος ποταμός. Τα νερά του εναπόθεταν εκεί πέτρες, άμμο και λάσπη, τα οποία σιγά-σιγά συσσωρεύτηκαν και δημιούργησαν έναν ενιαίο κώνο. Λόγω γεωλογικών μεταβολών το κεντρικό τμήμα της χώρας με τα χρόνια ανυψώθηκε, η Θεσσαλία βυθίστηκε και έγινε λίμνη, αλλά δημιουργήθηκε το άνοιγμα των Τεμπών, οπότε τα νερά της λίμνης χύθηκαν στο Αιγαίο. Τότε ήταν που και ο ενιαίος όγκος χωρίστηκε, εξαιτίας και της διαβρωτικής δράσης του νερού, των δυνατών ανέμων, των βροχών και των σεισμικών δονήσεων, οπότε σχηματίστηκαν αμέτρητα βράχια και λόφοι σε διάφορα σχήματα και μεγέθη (ύψους περί τα 300-400 μέτρα), τα οποία με το πέρασμα των αιώνων πήραν τη σημερινή τους μορφή.
Ασκητές: Οι πρώτοι (και τελευταίοι) κάτοικοι Τα άγρια και δυσπρόσιτα βράχια αποτέλεσαν ιδανικό καταφύγιο για χριστιανούς ασκητές πουεγκαταστάθηκαν εκεί περί τον 11ο αιώνα. Ωστόσο, κάποιες ιστορικές πηγές αναφέρουν ως πρώτο οικιστή κάποιον Βαρνάβα, ο οποίος μάλιστα ίδρυσε μεταξύ 950 και 970 την Σκήτη του Αγίου Πνεύματος. Το όνομα Μετέωρα, πάντως, προέρχεται από τον Άγιο Αθανάσιο των Μετεωρίτη, κτήτορα της μονής Μεγάλου Μετεώρου, ο οποίος ονόμασε «Μετέωρο» τον πλατύ βράχο στον οποίον ανέβηκε πρώτη φορά το 1344.
Πώς κατάφεραν οι μοναχοί να επιβιώσουν στα απόκρημνα βράχια και υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες; Χρησιμοποιώντας ψηλά δέντρα και ανεμόσκαλες για αναρρίχηση, σχοινιά, τροχαλίες και καλάθια για ανεφοδιασμό και ό,τι γνώσεις είχαν για να φτιάξουν δεξαμενές νερού ή για να καλλιεργήσουν μποστάνια. Στη δεκαετία του 1920 λαξεύτηκαν στα βράχια σκάλες και σήραγγες προκειμένου να διευκολυνθεί η ζωή τους.
Με τα χρόνια δημιουργήθηκε μια ολόκληρη πολιτεία μοναστηριών. Ο κάθε βράχος με πλατιά κορυφή απέκτησε την δική του μονή, έως τουλάχιστον τον 17ο αιώνα οπότε η προσέλευση των μοναχών άρχισε να μειώνεται. Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες κάποτε οι μονές των Μετεώρων ήταν τριάντα, ενώ τα μικρά μοναστήρια ήταν ακόμα περισσότερα. Από αυτές σήμερα λειτουργούν οι έξι μονές, τις οποίες μπορεί να επισκεφθεί το κοινό καθημερινά -πλην ορισμένων ημερών- από τις 9.00 το πρωί έως τις 16.00 το απόγευμα (ή έως τις 17.00 το καλοκαίρι). Αυτές είναι:
-Η ανδρική μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, γνωστή και ως «Μεγάλο Μετέωρο» καθώς βρίσκεται στον υψηλότερο βράχο: Χρονολογείται από το 1340 μ.Χ. και λειτουργεί καθημερινά -εκτός Τρίτης και Τετάρτης τον χειμώνα και εκτός Τρίτης το καλοκαίρι. Πρόκειται για την πιο καλοδιατηρημένη Μονή με πλούσια συλλογή χειρογράφων, εικόνων και ιερών κειμηλίων, ενώ η θεά της προς το Καστράκι, την οροσειρά της Πίνδου και τον Πηνειό πραγματικά κόβει την ανάσα.
-Η μονή των Αγίων Πάντων (ή Μονή Βαρλαάμ): Χρονολογείται από το 1350 μ.Χ. και πήρε το όνομά της από τον ασκητή Βαρλαάμ, ο οποίος πρώτος έχτισε πάνω στον βράχο τρεις ναούς, ένα μικρό κελί και μία δεξαμενή νερού. Εκεί φυλάσσονται πολλά λείψανα αγίων. Είναι επισκέψιμη καθημερινά εκτός Πέμπτης και Παρασκευής τον χειμώνα και εκτός Πέμπτης το καλοκαίρι.
Επικρατέστερη θεωρία στο πώς δημιουργήθηκαν είναι αυτή του Γερμανού γεωλόγου Αλ. Φίλιπσον: Στην περιοχή αυτή είχε τις εκβολές του ένας μεγάλος ποταμός. Τα νερά του εναπόθεταν εκεί πέτρες, άμμο και λάσπη, τα οποία σιγά-σιγά συσσωρεύτηκαν και δημιούργησαν έναν ενιαίο κώνο. Λόγω γεωλογικών μεταβολών το κεντρικό τμήμα της χώρας με τα χρόνια ανυψώθηκε, η Θεσσαλία βυθίστηκε και έγινε λίμνη, αλλά δημιουργήθηκε το άνοιγμα των Τεμπών, οπότε τα νερά της λίμνης χύθηκαν στο Αιγαίο. Τότε ήταν που και ο ενιαίος όγκος χωρίστηκε, εξαιτίας και της διαβρωτικής δράσης του νερού, των δυνατών ανέμων, των βροχών και των σεισμικών δονήσεων, οπότε σχηματίστηκαν αμέτρητα βράχια και λόφοι σε διάφορα σχήματα και μεγέθη (ύψους περί τα 300-400 μέτρα), τα οποία με το πέρασμα των αιώνων πήραν τη σημερινή τους μορφή.
Ασκητές: Οι πρώτοι (και τελευταίοι) κάτοικοι Τα άγρια και δυσπρόσιτα βράχια αποτέλεσαν ιδανικό καταφύγιο για χριστιανούς ασκητές πουεγκαταστάθηκαν εκεί περί τον 11ο αιώνα. Ωστόσο, κάποιες ιστορικές πηγές αναφέρουν ως πρώτο οικιστή κάποιον Βαρνάβα, ο οποίος μάλιστα ίδρυσε μεταξύ 950 και 970 την Σκήτη του Αγίου Πνεύματος. Το όνομα Μετέωρα, πάντως, προέρχεται από τον Άγιο Αθανάσιο των Μετεωρίτη, κτήτορα της μονής Μεγάλου Μετεώρου, ο οποίος ονόμασε «Μετέωρο» τον πλατύ βράχο στον οποίον ανέβηκε πρώτη φορά το 1344.
Πώς κατάφεραν οι μοναχοί να επιβιώσουν στα απόκρημνα βράχια και υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες; Χρησιμοποιώντας ψηλά δέντρα και ανεμόσκαλες για αναρρίχηση, σχοινιά, τροχαλίες και καλάθια για ανεφοδιασμό και ό,τι γνώσεις είχαν για να φτιάξουν δεξαμενές νερού ή για να καλλιεργήσουν μποστάνια. Στη δεκαετία του 1920 λαξεύτηκαν στα βράχια σκάλες και σήραγγες προκειμένου να διευκολυνθεί η ζωή τους.
Με τα χρόνια δημιουργήθηκε μια ολόκληρη πολιτεία μοναστηριών. Ο κάθε βράχος με πλατιά κορυφή απέκτησε την δική του μονή, έως τουλάχιστον τον 17ο αιώνα οπότε η προσέλευση των μοναχών άρχισε να μειώνεται. Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες κάποτε οι μονές των Μετεώρων ήταν τριάντα, ενώ τα μικρά μοναστήρια ήταν ακόμα περισσότερα. Από αυτές σήμερα λειτουργούν οι έξι μονές, τις οποίες μπορεί να επισκεφθεί το κοινό καθημερινά -πλην ορισμένων ημερών- από τις 9.00 το πρωί έως τις 16.00 το απόγευμα (ή έως τις 17.00 το καλοκαίρι). Αυτές είναι:
-Η ανδρική μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, γνωστή και ως «Μεγάλο Μετέωρο» καθώς βρίσκεται στον υψηλότερο βράχο: Χρονολογείται από το 1340 μ.Χ. και λειτουργεί καθημερινά -εκτός Τρίτης και Τετάρτης τον χειμώνα και εκτός Τρίτης το καλοκαίρι. Πρόκειται για την πιο καλοδιατηρημένη Μονή με πλούσια συλλογή χειρογράφων, εικόνων και ιερών κειμηλίων, ενώ η θεά της προς το Καστράκι, την οροσειρά της Πίνδου και τον Πηνειό πραγματικά κόβει την ανάσα.
-Η μονή των Αγίων Πάντων (ή Μονή Βαρλαάμ): Χρονολογείται από το 1350 μ.Χ. και πήρε το όνομά της από τον ασκητή Βαρλαάμ, ο οποίος πρώτος έχτισε πάνω στον βράχο τρεις ναούς, ένα μικρό κελί και μία δεξαμενή νερού. Εκεί φυλάσσονται πολλά λείψανα αγίων. Είναι επισκέψιμη καθημερινά εκτός Πέμπτης και Παρασκευής τον χειμώνα και εκτός Πέμπτης το καλοκαίρι.
η συνέχεια στο http://www.in2life.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου