Βόρειο Πήλιο: Πράσινα χωριά

Δύο ξεχωριστά χωριά της Μαγνησίας, νοτισμένα με την αρμύρα του Αιγαίου, τολμούν να αντιπαραθέσουν τη δική τους πρόταση δίπλα στις τουριστικές διασημότητες της περιοχής. Εδώ, σε αυτή την ακρογωνιά της Θεσσαλίας, θα σας συνεπάρουν τα ήσυχα παραδοσιακά καλντερίμια, οι μοναχικές παραλίες, η ανέγγιχτη ορεινή πηλιορείτικη φύση...

Στο βορειοανατολικότερο άκρο του Νομού Μαγνησίας, μακριά από τα βλέμματα των πολλών, καλά κρυμμένα στη σκιά αρχέγονων δασών βρίσκονται τα χωριά Κεραμίδι και Βένετο, τα πιο άγνωστα ίσως του Πηλίου. Για να φτάσετε έως εδώ θα πρέπει να ακολουθήσετε διαδρομή «ανορθόδοξη», εντελώς διαφορετική από αυτήν που οδηγεί στους γνωστούς πηλιορείτικους προορισμούς και ίσως να ανακαλύψετε ένα ακόμη μυστικό του γοητευτικού βουνού των Κενταύρων...

Στην πλατεία του Κεραμιδιού κάτω από τη σκιά των πλατάνων απλώνουν τα τραπεζάκια τους οι καφενέδες.

Στο ύψος του Βελεστίνου θα αφήσετε την εθνική οδό και θα κατευθυνθείτε προς Βόλο οδηγώντας στον εθνικό δρόμο Βόλου ? Λάρισας. Αμέσως μετά θα στρίψετε όπως δείχνουν οι ταμπέλες για το χωριό Κανάλια (17 χλμ.) που σχεδόν ακουμπά στις όχθες της αποξηραμένης λίμνης Κάρλας που ξαναγεννιέται.

Από εδώ ο δρόμος ανηφορίζει με απανωτές κορδέλες για το χωριό Κεραμίδι. Στο ψηλότερο σημείο και λίγο πριν χωθεί στο διάσελο που σχηματίζουν τα βουνά Μαυροβούνι και Πήλιο, προσφέρει μερικά σημεία ατελείωτης θέας στη λεκάνη της Κάρλας. Στα 11 χλμ. από τα Κανάλια ο δρόμος διακλαδίζεται. Αν πάτε δεξιά θα βγείτε στο Βένετο (13 χλμ.), ενώ αριστερά στο Κεραμίδι (6 χλμ.) και στο θαλασσινό επίνειό του, το Καμάρι.

Το Κεραμίδι, αν και κτισμένο σε ύψος 350 μέτρων στις πλαγιές του Μαυροβουνίου, είναι ένα τυπικό πηλιορείτικο χωριό. Τα αυτοκίνητα δεν μπαίνουν μέσα στον οικισμό. Ετσι θα πρέπει να αφήσετε το όχημά σας και να συνεχίσετε για λίγο με τα πόδια μέχρι την πλατεία. Πιθανόν οι πρώτοι οικιστικοί πυρήνες να δημιουργήθηκαν πριν από 3 αιώνες, κυρίως από κατατρεγμένους χωρικούς του κάμπου και φυγάδες που αποζητούσαν εδώ την ελευθερία τους από την καταπίεση των Τούρκων. Σήμερα η καρδιά του χωριού χτυπά στην πλατεία Αλωνάκι ή Λέοντος Μελά, όπως αναφέρει η πινακίδα, η οποία όπως συνηθίζεται στους πηλιορείτικους οικισμούς σκιάζεται από θεόρατα πλατάνια.

Το Κεραμίδι, αν και βρίσκεται στις πλαγιές του Μαυροβουνίου, είναι ένα τυπικό πηλιορείτικο χωριό.

Φυσική συνέχεια της απολαυστικής πλατείας αποτελεί το προαύλιο του σχολείου όπου βρίσκεται και η βασιλική του Αγίου Γεωργίου -που κτίσθηκε το 1787- σε σημείο? «μπαλκόνι» στο Αιγαίο.

Σημαντικό θεωρείται το πανηγύρι που γίνεται την ημέρα εορτής του Αγίου Γεωργίου, όπου προσφέρονται μαγειρεμένα σφάγια, προσφορά των κτηνοτρόφων της περιοχής.

Το Βένετο βρίσκεται νοτιοανατολικά από το Κεραμίδι και βόρεια από τη Ζαγορά, κρυμμένο σ' ένα πυκνό δάσος που σχηματίζουν δρύες, καστανιές, ρείκια, κουμαριές και διάφοροι άλλοι θάμνοι της μεσογειακής μακίας. Το χωριό απλώνει τις αραιές γειτονιές του σε μια σχετικά μεγάλη έκταση μέσα στην πλαγιά του βουνού χωρίς όμως να προσφέρει άπλετη θέα στη θάλασσα. Αξίζει να δείτε την εκκλησία της Υπαπαντής του Χριστού (χτισμένη το 1767) και να περιπλανηθείτε στις καταπράσινες εξοχές του. Τα μονοπάτια που παλαιότερα συνέδεαν μεταξύ τους το Βένετο με τα υπόλοιπα χωριά του Πηλίου και τον Βόλο σήμερα προτείνονται για πεζοπορικές αναζητήσεις.

Τα αυτοκίνητα δεν μπαίνουν μέσα στο Κεραμίδι. Ετσι, θα πρέπει να αφήσετε το όχημά σας και να περπατήσετε στο λιθόστρωτο καλντερίμι μέχρι την πλατεία.

Στο χωριό λειτουργούν ταβερνάκια που όσο πλησιάζει το καλοκαίρι γεμίζουν όλο και περισσότερους θαμώνες, ντόπιους και ξένους. Καιρού επιτρέποντος εκδρομικά σκάφη ξεκινούν από τον Αγιόκαμπο για να πραγματοποιήσουν ημερήσιες εκδρομές προς τις απόκρημνες ακτές του Βόρειου Πηλίου, τις θαλασσοσπηλιές και τις κρυφές παραλίες που απλώνονται ανάμεσα σε Χορευτό και Καμάρι. Η περιοχή ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια και τότε ονομαζόταν «Ιπνοί». Πληροφορίες για εκδρομές με σκάφος www.mammal.gr.

Κάρλα: μια λίμνη γεννιέται ξανά

Η αρχαία λίμνη Κάρλα ή Βοιβηίς ήταν μια από τις μεγαλύτερες της Ελλάδας μέχρι την αποξήρανσή της που ολοκληρώθηκε το 1962. Η επιφάνειά της έφθανε τα 190.000 στρέμματα και το βάθος της τα 6 μέτρα. Ολόγυρά της μικρές παραλίμνιες κοινότητες συμβίωναν για αιώνες μαζί της, με έναν τρόπο ζωής που ελάχιστα άλλαξε στο κύλισμα των αιώνων.

Το Βένετο βρίσκεται νοτιοανατολικά από το Κεραμίδι και βόρεια από τη Ζαγορά, κρυμμένο σ’ ένα πυκνό δάσος.

Οι ψαράδες της λίμνης έστηναν καλαμωτές καλύβες στις όχθες και ζούσαν μέσα σε αυτές ψαρεύοντας για 9 μήνες. Την Κυριακή των Βαΐων επέστρεφαν στα χωριά τους ώστε να αφήσουν τα ψάρια να γεννήσουν και πήγαιναν πάλι στις καλύβες μετά τον Δεκαπενταύγουστο. Το ενδιάμεσο αυτό διάστημα, απαραίτητο για να αναπτυχθεί ο γόνος των ψαριών, ονομάζονταν «απεργία». Με την αποξήρανση της Κάρλας οι χαρακτηριστικές παραδοσιακές ψαρόβαρκες σάπισαν, οι ψαράδες έγιναν γεωργοί και τα μεταναστευτικά πουλιά μάταια αναζητούσαν το γαλάζιο απάγκιο και τους πυκνούς καλαμιώνες όπου εδώ και αιώνες έστηναν τις φωλιές τους.

Η λίμνη για πενήντα σχεδόν χρόνια υπήρχε μόνο στους παλιούς σχολικούς χάρτες και στη μνήμη των γεροντότερων. Η αποστράγγιση αυτής της φυσικής υδάτινης δεξαμενής άλλαξε το μικροκλίμα της περιοχής με συνέπεια την οικολογική αναστάτωση της ευρύτερης θεσσαλικής πεδιάδας.

Η Μονή Σουρβιάς.

Σήμερα γίνεται μια σημαντική προσπάθεια αναδόμησης του λιμναίου οικοσυστήματος με σκοπό να ανασυσταθεί ξανά η αρχαία λίμνη, έστω και σε μικρότερο μέγεθος. Το σημαντικό αυτό έργο προχωράει ικανοποιητικά και το οικοσύστημα της νέας Κάρλας είναι ήδη σε εξέλιξη.

Μεγαλύτερο πρόβλημα σε αυτή την προσπάθεια είναι η ποιότητα των νερών που γεμίζουν ξανά τη λεκάνη της Κάρλας, νερά που προέρχονται κυρίως από τον μολυσμένο Πηνειό και τα γύρω ρέματα που δέχονται γεωργικά και βιομηχανικά απόβλητα. Το ζητούμενο είναι η Νέα Κάρλα να συμβάλει στη περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής και όχι να αποτελέσει έναν ακόμη προβληματικό και ρυπογόνο ταμιευτήρα νερού που μακροχρόνια θα δημιουργεί προβλήματα τόσο στον Παγασητικό Κόλπο όσο και στον υδροφόρο ορίζοντα.

Η Λίμνη Κάρλα

Για κάποιον που θέλει να έρθει σε μια πρώτη επαφή με τη λίμνη, η άνοιξη είναι η ιδανική εποχή. Τα πουλιά φτιάχνουν τις φωλιές τους και παρατηρείται έντονη κινητικότητα της ορνιθοπανίδας. Η πιο ενδιαφέρουσα διαδρομή είναι η παραλίμνια που συνδέει τα χωριά Κανάλια ? Καλαμάκι (18 χλμ. άσφαλτος). (πληροφορίες: www.boebes-karla.gr)

Τρεις κοντινές εκδρομές

Με σκάφος θα επισκεφθείτε τις θαλασσοσπηλιές που απλώνονται ανάμεσα σε Χορευτό και Καμάρι.

Βόλος - Κεραμίδι (εναλλακτική διαδρομή): Βατός δρόμος που να συνδέει τη Ζαγορά και το Πουρί με το Κεραμίδι, αλλά και το Βένετο δεν υπάρχει. Οποιος θέλει να περιηγηθεί σε αυτή την πραγματικά ενδιαφέρουσα περιοχή του Πηλίου και να ανακαλύψει τις παραλίες και τα χωριά της, θα πρέπει να ακολουθήσει πορεία εντελώς διαφορετική από αυτήν που συνηθίζεται για τα γνωστά θέρετρα. Ξεκινώντας, λοιπόν, από τον Βόλο θα στραφείτε βορειοανατολικά ακολουθώντας έναν ασφάλτινο, στενό και αρκετά δύστροπο δρόμο. Περνάτε από τα χωριά Μελισσάτικα, Γλαφυρά και Κερασιά. Εδώ αξίζει μια σύντομη παράκαμψη για να επισκεφθείτε τον απομονωμένο οικισμό της Ανω Κερασιάς (7 χλμ. άσφαλτος). Από Κερασιά θα βγείτε στα Κανάλια και συνεχίζετε όπως περιγράφουμε παραπάνω.

Από το Κεραμίδι στο Πολυδέντρι: Κατηφορίζοντας από το Κεραμίδι προς το Καμάρι ένας στενός και κακός χωματόδρομος (βατός την άνοιξη μόνο με 4Χ4) κατευθύνεται βόρεια και συνοδεύει τη δυσπρόσιτη ακτογραμμή που σχηματίζεται από κάθετα απότομα βράχια, χαράδρες, γκρεμούς και βαθιά νερά. Στο μέσο περίπου της απόστασης θα δείτε τα παλιά ενετικά μεταλλεία δίπλα στη θάλασσα και προσεκτικά θα κατηφορίσετε μέχρι την ακροθαλασσιά. Ασφαλτο θα πατήσετε και πάλι στην παραλία του Ρακοπόταμου απ' όπου θα συνεχίσετε για Πολυδέντρι ? Αγιόκαμπο.

Το Νησάκι στην παραλία Καμάρι.

Στη μονή Σουρβιάς (με 4χ4): Λίγο πριν μπείτε στο χωριό Κερασιά (ερχόμενοι από Βόλο) θα ρωτήσετε να σας δείξουν τον δρόμο για τη Μονή Σουρβιάς. Θα πατήσετε χωματόδρομο και θα βρεθείτε να περιπλανιέστε σ' ένα μεσαίου υψομέτρου (400-500 μ.) τοπίο, κατάφυτο από οπωρώνες, πλατάνια, βελανιδιές, σκίνους και κουμαριές. Η χρήση ενός καλού χάρτη ή ακόμη καλύτερα GPS θα αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη. Αξίζει τον κόπο. Το μοναστήρι είναι από τα παλαιότερα της Θεσσαλίας (16ος αι.) και καθώς κουρνιάζει σε σημείο που σκιάζεται από θεόρατες βελανιδιές, κερδίζει τις εντυπώσεις.

Fast Info

Πίσω στην Ιστορία: Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές το Κεραμίδι έχει πολύ παλιά ιστορία. Μάλιστα κάποιοι, μάλλον παρακινδυνευμένα, τοποθετούν εδώ την αρχαία Κασθαναία, πόλη που αναφέρουν τόσο ο Ηρόδοτος όσο και ο Στράβωνας.

Μουσείο Λιμναίου Πολιτισμού Κάρλας: Στο χωριό Κανάλια λειτουργεί το Μουσείο Λιμναίου Πολιτισμού Κάρλας (πρόσφατα ανακαινισμένο) που έχει ενταχθεί στους καταλόγους μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού. Οι επισκέπτες, εκτός από το σπουδαίο και σπάνιο φωτογραφικό υλικό, θα δουν σε μακέτα μια μικρογραφία της παλιάς λίμνης Κάρλας, τα «καράβια» -βάρκες- και τα σύνεργα των ψαράδων. Στον χώρο του μουσείου λειτουργεί παιδικό εργαστήρι, υπάρχει τμήμα Ιστορίας και Μυθολογίας και τμήμα Φυσικής Ιστορίας. Το μουσείο είναι ανοικτό για το κοινό κάθε Κυριακή πρωί από 10:30 έως 14:00, ενώ οι ομαδικές επισκέψεις γίνονται κατόπιν συνεννοήσεως. Τιμή εισιτηρίου: 3 € & για ομαδικές επισκέψεις: 1,5 €www.mouseio-karlas.gr

Οι κυριότερες παραλίες

Αϊ-Γιάννης: Κατηφορίζοντας από το Κεραμίδι προς την ακτή, θα βρείτε το μικρό λιμάνι με μια μικροσκοπικών διαστάσεων παραλία. Λίγο βορειότερα ξεδιπλώνεται ανάμεσα στα βράχια, η σαφώς καλύτερη ακρογιαλιά του Αϊ-Γιάννη που προσεγγίζεται από άσφαλτο. Η παραλία είναι στρωμένη με χοντρό βότσαλο κι όταν φυσά βορειοανατολικός άνεμος τα κύματα χτυπάνε με ορμή την ακτή.

Καμάρι: Η «top» παραλία της περιοχής του Κεραμιδιού βρίσκεται στο Καμάρι και ακουμπά στις βορειότερες παρυφές του Πηλίου, ανάμεσα σε βράχια και πυκνό πλατανόδασος (5 χλμ. άσφαλτος). Ενα μικρό ρέμα με ροή νερού όλο τον χρόνο κατεβαίνει από το βουνό και δίνει μια ανάσα δροσιάς στην κατάφυτη περιοχή. Υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβερνάκια και ένα καφέ πάνω στο κύμα, στο νότιο τμήμα της ακτής.

Βένετο: Το χωριό Βένετο, καθώς είναι κτισμένο σε απόκρημνη πλαγιά του Πηλίου, δεν προσφέρει εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα. Οι ντόπιοι κατηφορίζουν τον χωματόδρομο (3 χλμ.) έως τη μικροσκοπική ακτή Κουλούρι η οποία χρησιμοποιείται κυρίως για τις βάρκες. Λίγο βορειότερα ξεχωρίζει η μαγευτική ακρογιαλιά Πετρομέλισσο που είναι στρωμένη με ψιλό βοτσαλάκι και πλαισιωμένη από ολόλευκα βράχια. Εδώ θα έρθετε ακολουθώντας δύσβατο χωματόδρομο που ξεκινά από τα τελευταία σπίτια του Βένετου.

Fast Info

Μονή Φλαμπουρίου: Από το χωριό Κερασιά που θα συναντήσετε πάνω στον δρόμο Βόλου - Κεραμιδιού, θα στρίψετε δεξιά για το έρημο χωριό Ανω Κερασιά. Ακολουθήστε τον κακό χωματόδρομο που καταλήγει στην αρχή του μονοπατιού το οποίο οδηγεί στο μοναστήρι του Φλαμπουρίου. Θα περπατήσετε περίπου 30 λεπτά μέσα σε πυκνόφυτο δάσος οξιάς και θα βρεθείτε στο μοναστήρι (16ος αιώνας) που βρίσκεται σε ύψος 600 μέτρων. Επίσης μπορείτε να έρθετε και από το Βένετο ακολουθώντας για 4 χλμ. το σημαδεμένο, αλλά αρκετά επίπονο λόγω ανηφόρας μονοπάτι (2 με 2,5 ώρες).

Διαμονή

Στο Βένετο ο μοναδικός ξενώνας που υπήρχε ανέστειλε τη λειτουργία του και τη μόνη λύση διαμονής δίνει το Καμάρι όπου θα βρείτε τα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα «Τζόνος» (24280 73765 & 6932018782 www.tsonos.gr). Είναι πλήρως εξοπλισμένα (κουζίνα, ψυγείο, TV κλπ.) 45 τ.μ. το καθένα, ιδανικά για οικογένειες. Ακόμη υπάρχουν τα δωμάτια «Νησάκι» (24280 73724) και «Λιάκος» (24280 73882).

Στην πλατεία του Κεραμιδίου κάτω από τη σκιά των πλατάνων θα βρείτε την ψησταριά «Ο Μητσάρας» (24280 73721), καθώς και το ουζερί-μεζεδοπωλείο του Τραγουδάρα (24280 73729) με τραπεζάκια στη λιθόστρωτη βεράντα. Επίσης το εστιατόριο «Το πέτρινο» (24280 73761). Για καφέ θα πάτε στο «Αγνάντιο» και το «Concerto».

Στο Καμάρι στην πλατεία, πέντε μέτρα από τη θάλασσα βρίσκεται το εστιατόριο «Καμάρι» (24280 73873) όπου θα φάτε και φρέσκο ψάρι. Το εστιατόριο «Ο Κώστας» διαθέτει δροσερή, ευχάριστη βεράντα που κοιτά τη θάλασσα (24280 73724). Στην άκρη της παραλίας, σε ιδανική θέση για καφέ και ποτό θα βρείτε το beach bar «Ο Μοντεχρήστος». Στην παραλία του Αϊ-Γιάννη το ταβερνάκι του Σπύρου ανοίγει από τον Μάιο και μετά.

Στο χωριό Κανάλια στην πλατεία υπάρχει το εστιατόριο «Ροζάριο», ανοικτό και τις καθημερινές, και η ψησταριά «Κάρλα». Στην πλατεία του Βένετου, τέλος, το καλοκαίρι λειτουργούν δύο ψησταριές-καφέ.

Κείμενο: Ζερμαίν Αλεξάκη

Φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης
www.viewsofgreece.gr

πηγη   http://www.ethnos.gr

dy/>