Ενας Ιταλός ρεμπέτης....

Για εμένα το ρεμπέτικο είναι μια παγκόσμια γλώσσα. Είναι η μου-σική που σε υποχρεώνει να ανάψεις ένα τσιγάρο, γιατί το άναμ-μα είναι που λείπει σήμερα από την καρδιά μας».

Aνάμεσα στον σαρκασμό και στη συμπόνια μιας Ευρώπης που τρεκλίζει προς το άγνωστο παλεύοντας να ερμηνεύσει τα σημεία των καιρών, το καλαίσθητο περιθωριακό τραγούδι της «άτακτης» Ελλάδας από το οποίο γεννήθηκε το λαϊκό -το ρεμπέτικο τραγούδι- βρήκε έναν απροσδόκητο κοινωνό. Δεν είναι από τα λημέρια μας, μα μπρος στην τραχιά φωνή και το αγριεμένο μπουζούκι του Βαμβακάρη, ο Βινίτσιο Καποσέλα, ή «Tom Waits της Ιταλίας», όπως τον αποκαλούν, υποκλίνεται πρόθυμα αδιαφορώντας για σύνορα και καταβολές. Για εκείνον το ρεμπέτικο είναι μια παγκόσμια γλώσσα, είναι «η μουσική που σε υποχρεώνει να ανάψεις ένα τσιγάρο, γιατί το άναμμα είναι που λείπει από την καρδιά μας».

Πρόσφατα επισκέφθηκε την Αθήνα για να τραγουδήσει στο Ηρώδειο σε μια συναυλία προς τιμήν του «πατριάρχη» του είδους, Μάρκου Βαμβακάρη, αλλά και για να παρουσιάσει την τελευταία του δουλειά, το «Rebetiko Gymnastas», μια ωδή, αλά ιταλικά, στον ρεμπέτικο τραγούδι. Δεν είναι η πρώτη φορά που χαράσσει πορεία προς άγνωστες μουσικές κατευθύνσεις. Ισα ίσα, με τα χρόνια έμαθε πως να περιδιαβαίνει τα μουσικά είδη που μιλούν στην ανθρώπινη ψυχή, από τα πορτογαλικά φάδος μέχρι το αργεντίνικο τάνγκο, με την μποέμικη έξαψη του εξερευνητήπου θέλει να ιχνηλατήσει κάθε σπιθαμή γης.

Οταν συναντήθηκαμε στο κέντρο της Αθήνας, έδειχνε να απολαμβάνει την πολύβουη βαβούρα της πόλης. «Ηχογράφησα το Rebetiko Gymnastas από αγάπη γι' αυτήν τη μουσική, αλλά το κυκλοφόρησα από αγάπη γι' αυτήν τη χώρα. Λατρεύω την Ελλάδα και τους ανθρώπους της», λέει καθώς βαδίζουμε προς το ξενοδοχείο του. Περπατάει αργά, σχεδόν νωχελικά, ενώ κάθε τόσο ξεκλέβει καμιά τζούρα από το τσιγάρο του. Οσον αφορά την πρώτη φορά που ήρθε σε επαφή με το ρεμπέτυικο, «ήταν το 1998, σε ένα ταξίδι στη Θεσσαλονίκη. Πήγαινα με την παρέα μου στο πανηγύρι του Αγίου Γεωργίου να ακούσω τσιγγάνικη μουσική, αλλά αποφασίσαμε να κάνουμε πρώτα μια στάση για φαγητό. Μπήκαμε τυχαία σε ένα ρεμπετάδικο και αυτό ήταν. Στην αρχή είχα την αίσθηση ότι συμμετείχα σε μια συνομωσία. Οι μουσικοί και το κοινό κάθονταν όλοι μαζί. Σχεδόν δεν ξεχώριζες ποιος είναι ποιος. Ακουγαν, τραγουδούσαν, έτρωγαν! Η μαγεία στο ρεμπέτικο έγκειται στην αίσθηση της συμμετοχής. Της κοινότητας».

Κόντρα στα στερότυπα
Σύντομα εκείνη η πρώτη επαφή με τον γδαρμένο ήχο του μπουζουκιού και τα πονεμένα «σονέτα» της φτωχολογιάς εξελίχθηκε σε καλλιτεχνική εμμονή. «Αρχισα να ψάχνω τα πάντα για το ρεμπέτικο τραγούδι -δημιουργούς, τραγουδιστές, στιχουργούς. Τότε ήταν που έγραψα και το πρώτο μου ρεμπέτικο τραγούδι στα ιταλικά, το οποίο και ονόμασα ?Contratto per Karelias? επειδή είχα καπνίσει τόσο πολύ για να το συνθέσω, που ήταν λες και είχα συμβόλαιο με την καπνοβιομηχανία!», λέει γελώντας.

Αλμπουμ. Το «Rebetiko Gymnastas», τo τελευταίο άλμπουμ του Β. Καποσέλα, έφτασε στο Νο 2 των ιταλικών charts με την κυκλοφορία του. Στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τη Warner Music Greece.

Ο Βινίτσιο Καποσέλα πιστεύει ότι στην εποχή της κρίσης -μιας κρίσης τεχνολογικά εξελιγμένης, μα συναισθηματικά πρωτόγονης- το ρεμπέτικο θα ξαναβρεί τη θέση του στον κόσμο. Γιατί, όπως λέει, εκφράζει «την επαναστατική πλευρά της προσωπικότητάς μας. Σε κάνει να θέλεις να αποτινάξεις όλα τα κοινωνικά καλούπια και στερεότυπα. Ακούς ρεμπέτικο, πίνεις κρασί και ξαφνικά μετατρέπεσαι σε κάτι που ορίζεις μόνο εσύ. Κάτι ανεξέλεγκτο. Κάτι τόσο έντονο που πρέπει να καπνίσεις για να το ξορκίσεις. Αυτή η μουσική μιλά στην ψυχή σου, σε κινητοποιεί, αποκαλύπτει το αντισυμβατικό κομμάτι του εαυτού σου. Αντιδράς όχι επειδή είσαι μέρος κάποιου κινήματος ή κόμματος, μα επειδή είσαι εσύ».

Το τελευταίο τραγούδι του δίσκου του λέγεται «Scivola vai via». Ξεφυλλίζοντας το booklet -το οποίο είναι στα ελληνικά-, οι στίχοι λένε: «Δίνε του/ δίνε του/ και φύγε/ δίνε του/ δίνε του/ και φύγε/ φύγε μακριά μου». Ο Βινίτσιο σκέφτεται να ακολουθήσει την προτροπή ενός Ελληνα φίλου του και να «πειράξει» λίγο τους στίχους του τραγουδιού την επόμενη φορά που θα βρεθεί στην Αθήνα. «Μια μικρή αλλαγή θα είναι κάπως έτσι: «ΔΝΤ/δίνε του/ ΔΝΤ/ δίνε του/ και φύγε μακριά μου!». Τώρα το αν θα εισακουστεί η ρεμπέτικη προσταγή, αυτό είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία...

ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΤΙΝΙΑΚΟΣ
tdiniakos@gmail.com

ΦΩTOΓΡAΦIEΣ: ZΩΗ ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ
www.zoehatziyannaki.com

ΠΗΓΗ    http://www.ethnos.gr

dy/>