Βοσνία & Ερζεγοβίνη: Πολύχρωμο ψηφιδωτό

Καλωσορίσατε σ' έναν γεωγραφικό χώρο διασταυρωμένων πεπρωμένων, όπου τα παιδιά παίζουν και πάλι άφοβα στους δρόμους, οι νότες από τα χάλκινα μιλούν ξανά για αγάπη και οι νέοι δηλώνουν κατηγορηματικά πως δεν θα κτίσουν το αύριο με υλικά του χθες.

Αφήστε πίσω σας προκαταλήψεις και αναστολές, περάστε τη νοητή γραμμή των συνόρων και βιώστε μια δυνατή ταξιδιωτική εμπειρία σε τούτη την πολυσύνθετη γειτονιά των Βαλκανίων, που ξεκίνησε να αναπνέει από το 1995 τον αέρα της ανεξαρτησίας. Στη Βοσνία, σήμερα, τίποτα δεν θυμίζει τα δραματικά γεγονότα του τριετούς εμφυλίου πολέμου - οι ματωμένες παρακαταθήκες ενός πολυτάραχου ιστορικού χθες μοιάζουν να έχουν ξεχαστεί.

Ο ποταμός Miliatska διαρρέει το Σεράγεβο και στις όχθες του είναι κτισμένα πολλά ευρωπαϊκά νεοκλασικά αρχοντικά.

Περιπλανηθείτε σ' ένα διαχρονικό σταυροδρόμι θρησκειών και ετερόκλητων πολιτισμών και γνωρίστε το άλλο πρόσωπο της Βαλκανικής - αυτό με τις διαφορετικές κουλτούρες, θρησκείες, κοσμοαντιλήψεις και συνειδήσεις. Συνομιλήστε με τους αγέρωχους κατοίκους μιας χώρας που δονείται από ιστορικότητα και αφουγκραστείτε τα ανεκπλήρωτα όνειρά τους.
Στη νοτιοδυτική γωνιά των Βαλκανίων, οι καταπράσινες Δειναρικές Αλπεις συνθέτουν τη φυσιογνωμία ενός ορεινού τόπου που θα σας παρασύρει σε μια συναρπαστική οικολογική περιπέτεια. Την πιο εξπρεσιονιστική πινελιά στον καμβά του πανέμορφου βοσνιακού τοπίου «βάζει», ωστόσο, το γαλάζιο των αμέτρητων λιμνών και των ποταμών. Γιατί στη Βοσνία, η δύναμη του νερού εκφράζει απόλυτα το μεγαλείο της τοπικής πληθωρικής φύσης.
Τα τρία πιο χαρακτηριστικά αστικά κέντρα της χώρας (Σεράγεβο, Μόσταρ και Μπάνια Λούκα) εντυπωσιάζουν με τη γραφικότητα και το παραδοσιακό τους χρώμα. Πολιτείες φορτωμένες με θύμησες και μνημεία, που λειτουργούν ως ο συνδετικός κρίκος -η γέφυρα- μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Περιηγηθείτε σε γειτονιές φιλόξενες που αγκαλιάζουν το παρελθόν με την ιστορική ανάμνηση και το μέλλον με τη λαχτάρα για ζωή και ζητήστε από τα παλαιά αρχοντικά να σας ανοίξουν διάπλατα τις βαριές, ξύλινες πόρτες τους.

Το ξύλινο κιόσκι Sebilj αποτελεί το έμβλημα της πόλης του Σεράγεβο.

«Η Ιερουσαλήμ της Ευρώπης»
Το πολύπαθο Σεράγεβο, που ανέδειξε τον νομπελίστα συγγραφέα Ιβο Αντριτς και ανέθρεψε τον Εμίρ Κουστουρίτσα και τον Γκόραν Μπρέγκοβιτς, είναι μια ανοιχτή, φιλόξενη πόλη που καλωσορίζει σήμερα φίλους και επισκέπτες απ' όλον τον κόσμο. Πρόκειται για μια πόλη-χωνευτήρι πολιτισμών και θρησκειών, όπου η Ανατολή συναντά τη Δύση και ο χριστιανισμός τον ισλαμισμό. Διόλου τυχαία λοιπόν, η βοσνιακή πρωτεύουσα αποκαλείται «Ιερουσαλήμ της Ευρώπης».
Μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου (1995), το μουσουλμανικό στοιχείο της πόλης αυξήθηκε υπέρμετρα (αντιπροσωπεύει σήμερα το 87% του πληθυσμού), με αποτέλεσμα το Σεράγεβο να διεκδικεί τον τίτλο της πιο ανατολίτικης πόλης στη γηραιά ήπειρο.

Το παραδοσιακό παζάρι του Μόσταρ.

Οι μουσουλμανικοί μαχαλάδες που σκαρφαλώνουν στους λόφους της πόλης, τα περίπου 86 τζαμιά που υψώνονται στον ουρανό του Σεράγεβο, οι μαντιλοφορεμένες γυναίκες που περπατούν στους δρόμους και το παραδοσιακό παζάρι Bezistan στην παλιά πόλη ενισχύουν την ανατολίτικη ατμόσφαιρα και εικόνα της βοσνιακής πρωτεύουσας.
Οπως καταλαβαίνετε, τα περισσότερα αξιοθέατα της πόλης που θα φωτογραφίσετε έχουν χρώμα και άρωμα Ανατολής: τα τζαμιά Bey's Mosque (1530) και Havadze Duraka's Mosque (1528) είναι από τα σημαντικότερα τζαμιά της πόλης, ενώ η ιερατική σχολή Kursumlija Madressa (1537) είναι η παλαιότερη της χώρας. Στην αντίπερα «θρησκευτική» όχθη δεσπόζουν ο Ορθόδοξος Σερβικός Καθεδρικός ναός (ανοικοδομήθηκε το 1999 με την οικονομική συνεισφορά του ελληνικού κράτους) και ο νέο-γοτθικού ρυθμού Ρωμαιοκαθολικός Καθεδρικός Ναός (1889).

Η εικόνα των μαντιλοφορεμένων γυναικών τονίζει την ισλαμική ταυτότητα της βοσνιακής πρωτεύουσας.

Με τον φωτογραφικό σας φακό εστιάστε επίσης στα ευρωπαϊκά νεοκλασικά αρχοντικά που δεσπόζουν κατά μήκος του ποταμού Miliatska, όπως και στις ιστορικές γέφυρες που τον στεφανώνουν. Περπατήστε στον κεντρικό πεζόδρομο Feradijia, το πιο πολυσύχναστο και ζωντανό σημείο της πόλης, ενώ η εμπορική καρδιά του Σεράγεβο χτυπά στην παλιά πλακόστρωτη πόλη (Bascarsija). Εδώ μπορείτε να παζαρέψετε τα αναμνηστικά δώρα σας, να ξεναγηθείτε σε εργαστήρια κατασκευής ειδών λαϊκής τέχνης, αλλά και να δοκιμάσετε τοπικές γεύσεις στα παραδοσιακά εστιατόρια που υπάρχουν.
Μια πολιτεία, ένα γεφύρι
Η ξακουστή γέφυρα του Μόσταρ (Mostar)! Με τόσα ακούσματα από άλλους ταξιδιώτες, πώς είναι δυνατόν να μην έχετε την περιέργεια να δείτε το πέτρινο τοξωτό κορμί της; Πώς είναι δυνατόν να μη θέλετε να περπατήσετε πάνω στο διαχρονικό σύμβολο μιας πόλης, της οποίας η ιστορία είναι γραμμένη στα πέτρινα σπίτια της παλαιάς τουρκικής συνοικίας, στα στενά πλακόστρωτα σοκάκια, στους γερασμένους μιναρέδες, αλλά και στα πολλά μισοκατεστραμμένα -από τον εμφύλιο- κτίριά της;

Το τζαμί Bey’s Mosque δεσπόζει στο κέντρο της παλιάς πόλης από το 1530.

Η θρυλική γέφυρα Stari Most (Παλιά Γέφυρα), που περιλαμβάνεται από το 2005 στον κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, κατασκευάστηκε από τους Οθωμανούς το 1566 (με σχέδια του Τούρκου αρχιτέκτονα Mimar Hayruddin), καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Κροάτες στις 9/11/1993, για να ανοικοδομηθεί τελικά στην αρχική της μορφή το 2006.
Εκτοτε, το μονότοξο γεφύρι της πόλης Μόσταρ (μήκους 28 μ. και ύψος 20 μ.) ενώνει και πάλι τις όχθες του ποταμού Neretva και σηματοδοτεί την προσπάθεια αναγέννησης, όχι μόνο αυτής της ιστορικής πόλης της Νοτιοδυτικής Βοσνίας, αλλά όλης της χώρας.

Στην αριστερή όχθη του ποταμού Neretva βρίσκεται το πιο παλιό κομμάτι του Μόσταρ.

Στην αριστερή όχθη του Neretva βρίσκεται το πιο παλιό κομμάτι του Μόσταρ, που κρατάει την ίδια σχεδόν αρχιτεκτονική φυσιογνωμία από την εποχή των Οθωμανών. Λιθόστρωτα καλντερίμια, πετρόκτιστες κατοικίες, καλοδιατηρημένα τούρκικα τζαμιά και χαμάμ, μαγαζάκια με κιλίμια, ασημικά και τουριστικά είδη, εστιατόρια και υπαίθρια cafe με θέα τη γέφυρα-κόσμημα της πόλης εντυπωσιάζουν με το παραπάνω και έλκουν τους περισσότερους τουρίστες της πόλης.
Στο Μόσταρ, που απέχει 130 χλμ. νοτιοδυτικά του Σεράγεβο, μην αρκεστείτε μόνο στη γέφυρα Stari Most. Οι αρχιτεκτονικοί θησαυροί της πόλης είναι πολλοί και περιμένουν να τους ανακαλύψετε: το τζαμί Cejvan Cehaj (1552) και το ομώνυμο χαμάμ, το τζαμί Koski Mehmed Pasa (1617), το τουρκικό αρχοντικό Biscevica (1635), το τζαμί Karadjoz-bey (1557), ο Πύργος του Ρολογιού (1630), η οικία Muslibegovica House (1890) και η παλιά παραδοσιακή αγορά Kujundziluk.

Η ξακουστή γέφυρα του Μόσταρ.

Η πόλη του ποταμού Vrbas
Περίπου 240 χλμ. χωρίζουν το Σεράγεβο από την Μπάνια Λούκα (Banja Luka), τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Βοσνίας. Αν κινηθείτε οδικώς, επιλέξτε τον επαρχιακό άξονα Sarajevo-Zenica-Travnik-Jajce-Banja Luka, για να απολαύσετε έτσι μια από τις ομορφότερες διαδρομές των Κεντρικών Βαλκανίων.
Μεγάλος πρωταγωνιστής ο ποταμός Vrbas που αυλακώνει το σκληροτράχηλο κορμί της Βοσνίας και «κομπάρσοι» τα γραφικά μουσουλμανικά χωριά και οι κεραμόσκεπες κωμοπόλεις που φιλοξενούνται στη στενή καταπράσινη κοιλάδα του αργόσυρτου ποταμού.

Η Μπάνια Λούκα είναι κτισμένη στις όχθες του ποταμού Vrbas.

Κτισμένη στις όχθες του ποταμού Vrbas, η Μπάνια Λούκα προσφέρει στέγη σε περίπου 300.000 κατοίκους. Η πόλη της Βορειοδυτικής Βοσνίας δεν υπέστη σημαντικές ζημιές από τον εμφύλιο πόλεμο (αφού δεν πολιορκήθηκε ή βομβαρδίστηκε), αλλά είχε την ατυχία να αποτελέσει το στρατιωτικό κέντρο των Σέρβων αυτονομιστών. Αυτό το γεγονός ήταν η αιτία που η Μπάνια Λούκα βίωσε τον εφιάλτη της εθνοκάθαρσης.
Το μοναδικό αξιοθέατο της πόλης είναι το κάστρο της (Kastel), που βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Vrbas, σε μικρή απόσταση από την κεντρική πλατεία.
Πρόκειται για το μόνο σημαντικό ιστορικό κτίσμα που έχει διασωθεί, αφού το 1993 οι Σέρβοι εθνικιστές ανατίναξαν 16 από τα σπουδαιότερα τζαμιά της πόλης, συμπεριλαμβανομένου και του ξακουστού τζαμιού Ferhat Pasa. Λαμπρό δείγμα οθωμανικής αρχιτεκτονικής του 16ου αιώνα, το ισλαμικό οικοδόμημα της Μπάνια Λούκα ήταν από τα σημαντικότερα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης, αλλά και ολόκληρων των Κεντρικών Βαλκανίων.
Με αυτόν τον ομολογουμένως τραγικό τρόπο, ολοκληρώθηκαν οι καταστροφές που είχαν υποστεί τα θρησκευτικά κτίσματα της βοσνιακής πόλης, τόσο στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου όσο κι από έναν ισχυρό σεισμό που συγκλόνισε την Μπάνια Λούκα το 1969.
Ανερχόμενος τουριστικός προορισμός
Μέσα στα τελευταία 18 χρόνια (από τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου το 1995 και μετά), η Βοσνία έχει καταφέρει να κάνει σημαντικά βήματα οικονομικής ανάκαμψης. Η αναδιάρθρωση της χώρας στηρίζεται κυρίως στο εμπόριο και στον τουρισμό, αφού όλο και μεγαλύτερος αριθμός τουριστών επισκέπτονται κάθε χρόνο τη Βοσνία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, η Βοσνία, με ετήσια αύξηση 10,8%, συγκαταλέγεται στις πρώτες χώρες όσον αφορά την ετήσια τουριστική ανάπτυξη. Προβλέπεται ότι μέχρι το 2020, η Βοσνία θα έχει το τρίτο υψηλότερο ποσοστό τουριστικής ανάπτυξης στον κόσμο.
Διαμονή
Σεράγεβο
Για τη διαμονή σας στο Σεράγεβο προτείνονται τα ξενοδοχεία «Radon Plaza Hotel» (00387 33 752 900, www.rado nplazahotel.ba), «Holiday Inn Hotel» (00387 33 28 80 00, www.holiday-inn.com/sarajevo), «Europe Hotel» (00387 33 58 04 00, www.hoteleurope.ba), «City Boutique Hotel» (00387 33 56 68 50, www.cityhotel.ba) και «Old Town Hotel» (00387 33 57 42 00, www.hotel-oldtown.ba).
Μόσταρ
Στην πόλη Μόσταρ συστήνονται τα ξενοδοχεία «Hotel Pelegrino» (00387 62 969000, www.hotel-pellegrino.ba), «Hotel Deny Mostar» (00387 36 578317, www.mdmostar.com), «Pension Botticelli» (00387 63 319057, www.villabotticelli.com) και «Hotel Bristol» (00387 36 500 100, www.bristol.ba).
Μπάνια Λούκα
Επιλέξτε ανάμεσα στα ξενοδοχεία «Hotel Bosna» (00387 51 215775, www.hotelbosna.com), «Hotel Villa Victoria» (00387 51 507 420, www.hotelviktorija.com), «Hotel Vidovic» 00387 51 245800, www.hotelvidovic.com) και «Hotel Ideja» (00387 51 217444, www.hotelideja.com).
Φαγητό
Για παραδοσιακή βοσνιακή κουζίνα μπορείτε να γευματίσετε στο Σεράγεβο στα εστιατόρια «Tavola», «Mala Kuhinja», «Sarajevo» και «HS Pivnica». Στο Μόσταρ επιλέξτε τα εστιατόρια «Sadrvan», «Hindin Han», «Μlinar» και «Dado», ενώ στην Μπάνια Λούκα συστήνονται τα εστιατόρια «Victoria», «Kazamat», «Marco Polo» και «Philippe Dine & Wine».
Το χρώμα του χρήματος
Επίσημο νόμισμα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης είναι το Mark (KM). Το 1 KM χωρίζεται σε 100 fennig. Η ισοτιμία ΚΜ-Euro έχει διαμορφωθεί στο 2 KM = 1 Euro. Στις συναλλαγές σας μπορείτε να χρησιμοποιείτε και Euro, που γίνεται αποδεκτό σχεδόν παντού.
Τι να αγοράσετε
Από το ταξίδι σας στη Βοσνία μπορείτε να φέρετε ξυλόγλυπτα αντικείμενα, είδη λαϊκής τέχνης, είδη ένδυσης, μεταξωτά υφάσματα, κομψοτεχνήματα από χρυσό, ασήμι και χαλκό, δερμάτινα είδη και χειροποίητα χαλιά.
Απαραίτητα έγγραφα
Για να ταξιδέψετε στη Βοσνία με το δικό σας όχημα, εκτός από το διαβατήριο (δεν είναι αποδεκτή η αστυνομική ταυτότητα με τους λατινικούς χαρακτήρες), θα χρειαστείτε επίσης την άδεια κυκλοφορίας και την πράσινη κάρτα ασφάλισης του οχήματος. Οι Ελληνες πολίτες δεν χρειάζονται βίζα εισόδου.

Κείμενο - Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Μητσάκης


ΠΗΓΗ   http://www.ethnos.gr/

dy/>