Σαμιώτικο κρασί στο λιμάνι του Πυθαγόρα, αρχοντιά και ρομαντζάδα στο Βαθύ, θέα θάλασσα και τα καλύτερα ηλιοβασιλέματα στο Καρλόβασι... Η Σάμος του Πολυκράτη ξαναγράφει την ιστορία της, παρασύροντάς σε στους δικούς της μεθυστικούς ρυθμούς!
Γενέτειρα του μαθηματικού Πυθαγόρα και του αστροφυσικού Αρίσταρχου, το κοντινότερο στα μικρασιατικά παράλια νησί σε μεθά! Οχι μόνο με το φημισμένο κρασί του, αλλά και με τη μνημειώδη του βλάστησή!
Στη γραφική παραλία του Κοκκαρίου.
Αν και δέχτηκε, ουκ ολίγες φορές, τα χτυπήματα της πύρινης λαίλαπας -με τελευταίο αυτό του 2000- παραμένει ένας τόπος ειδυλλιακός. Οι δύο μεγάλοι ορεινοί του όγκοι, ο βραχώδης Κέρκης ή Κερκετεύς στο δυτικό άκρο και η κατάφυτη Αμπελος ή Καρβούνης στο βόρειο κομμάτι του, αναφέρονται ως τα πιο ψηλά βουνά του Αιγαίου. Βρίθουν από περιπατητικές διαδρομές και είναι ιδανικά για ποικίλες φυσιολατρικές εξορμήσεις στα φαράγγια, στους χείμαρρους, στις ανήλιαγες σπηλιές τους... Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως χάρη στα πολλά τρεχούμενα νερά και τα μεγάλα ποσοστά υγρασίας που παρουσιάζει η Σάμος σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της, κάποιοι της προσδίδουν το παρατσούκλι «ζούγκλα»!
Λόγω της εξαιρετικής γεωγραφικής της θέσης -σταυροδρόμι για Ελλάδα και Ανατολή, Εύξεινο Πόντο, Αίγυπτο και Ανατολική Μεσόγειο-, αποτέλεσε «μήλον της έριδος» για Ρωμαίους, Ενετούς, Γενουάτες και Οθωμανούς. Το στίγμα όλων αποτυπώνεται στα διασωθέντα μνημεία, στους διάσπαρτους αρχαιολογικούς χώρους και στα εκθέματα μιας πλειάδας μουσείων που προβάλλουν το παρελθόν πίσω από καλοστημένες, γυάλινες προθήκες. Μύθοι, πραγματικότητες, φιλόσοφοι και ήρωες του '21 οδηγούν τα βήματά σας και, το ξακουστό σαμιώτικο κρασί -το δώρο του θεού Διονύσου στους Σαμίους-, συνοδεύει γευστικά την κάθε σας εξόρμηση.
Από τα παράλια, στις δαντελωτές ακτές με τους γραφικούς όρμους και τα πεντακάθαρα νερά, ως τους παραδοσιακούς οικισμούς, τους γαντζωμένους στις ορεινές πλαγιές, με την αρχοντική λάμψη. Ολα τα έχει ο μπαξές. Οικισμούς που θυμίζουν ηπειρωτική Ελλάδα, ψαροχώρια και νησιά με γαλαζοπράσινα νερά, εύφορους κάμπους και αρχαιολογικούς χώρους αφιερωμένους στην Ηρα...
Το άγαλμα του Πυθαγόρα, με το περίφημο Θεώρημα, δεσπόζει στο λιμάνι.
Το φως του Πυθαγόρα «καίει» άσβεστο στο ομώνυμο, κοσμοπολίτικο λιμάνι, το Βαθύ και το Κοκκάρι είναι οι ασυναγώνιστοι πρωταγωνιστές της βόρεια ακτής, οι οικογένειες επιλέγουν τον ακόμα «παρθένο» Μαραθόκαμπο και το Καρλόβασι διατηρεί τους δικούς του φανατικούς επισκέπτες.
Από άποψη παραλιών, Σεϊτάνι και Κέρβελη, Ψιλή Αμμος και Ποτοκάκι φιγουράρουν στον χάρτη δροσιάς των απαιτητικών, παρέα με χίλιες δύο ερημικές ή άκρως οργανωμένες παραλίες. Η Σάμος, το νησί με τα χίλια πρόσωπα, είναι ένας προορισμός με ιδιαίτερο χαρακτήρα που αναβλύζει μοσχοβολιστό κρασί και μαγεύει με την αμέριστη φιλοξενία των κατοίκων του? πάντα, με θέα στο Αιγαίο!
Από τον Πολυκράτη έως τον Σοφούλη
Η χρυσή εποχή του νησιού σημειώνεται επί τυραννίας του Πολυκράτη (6ο π.Χ. αι.), οπότε αποτελεί κέντρο γραμμάτων, τεχνών και επιστημών. Βασικοί εκπρόσωποί της ο μαθηματικός Πυθαγόρας, ο φιλόσοφος Μέλισσος, ο αστρονόμος Αρίσταρχος κ.ά. Τότε ανεγέρθησαν και τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μνημεία του σήμερα, το Ευπαλίνειο όρυγμα και ο ναός της Ηρας.
Η χρυσή εποχή του νησιού σημειώνεται επί τυραννίας του Πολυκράτη (6ο π.Χ. αι.), οπότε αποτελεί κέντρο γραμμάτων, τεχνών και επιστημών. Βασικοί εκπρόσωποί της ο μαθηματικός Πυθαγόρας, ο φιλόσοφος Μέλισσος, ο αστρονόμος Αρίσταρχος κ.ά. Τότε ανεγέρθησαν και τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μνημεία του σήμερα, το Ευπαλίνειο όρυγμα και ο ναός της Ηρας.
Σε όλη τη μεσαιωνική περίοδο το νησί δοκιμάζεται από τις συνεχείς λεηλασίες των Σαρακηνών. Μετά τον 13ο αιώνα κυριεύεται από τους Φράγκους και εν συνεχεία από τους Βυζαντινούς, ενώ το 1413 περιέρχεται στην κυριαρχία των Γενουατών της Χίου.
Για να φτάσεις στους καταρράκτες πρέπει να... κοπιάσεις.
Μετά την Αλωση, πολλοί Σάμιοι αναζητούν την ασφάλεια στο γειτονικό νησί και για σχεδόν 100 χρόνια η γη ερημώνει. Ελάχιστοι παραμένουν εδώ, ζώντας όπως όπως, καλλιεργώντας κυρίως τη γη. Ολα αυτά μέχρι το 1552, οπότε τίθεται υπό την προστασία του Τούρκου ναυάρχου Κιλίτζ Αλή Πασά, ο οποίος παίρνει την άδεια της Πόλης να εποικίσει το νησί και με φιρμάνι εξασφαλίζει ιδιαίτερα προνόμια για τους χριστιανούς.
Τότε είναι που η Σάμος αποκτά τη φυσιογνωμία του σήμερα, με δεκάδες «διωγμένους» να την προτιμούν για μια νέα αρχή, καθιστώντας κάθε χωριό μια μικρή ελλαδική κοινότητα, με δικά της έθιμα, ασχολίες, αρχιτεκτονική? μια νέα κοινωνία ανθρώπων που γράφουν τη νεότερη σαμιώτικη ιστορία.
Πανοραμική άποψη του Βαθέος
Οι πρώτοι οικισμοί είναι γεγονός -Μύλοι, Μυτιληνιοί, Αρβανίτες, Πύργος, Μαραθόκαμπος, Χώρα, Ανω Βαθύ-, χτίζονται σε υψώματα, προς αποφυγή τυχόν πειρατικών επιδρομών. Ο Πλάτανος εποικείται από Ευβοείς, η Καστανιά από Ηπειρώτες, ο Πύργος ονομάζεται έτσι από τον πρώτο του κάτοικο ο οποίος καταγόταν απ' τον Πύργο Ηλείας κ.ο.κ.
Μετά τα μέσα του 18ου αιώνα και μέχρι τις αρχές του 19ου, η Σάμος «σείεται» από κοινωνικοπολιτικές συγκρούσεις. Τον Απρίλιο του 1821 ελευθερώνεται, όμως δυστυχώς, το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (1830) την αφήνει εκτός Ελληνικού Κράτους. Παρ' όλα αυτά, ο Σουλτάνος υποχρεώνεται να παραχωρήσει αυτόνομο καθεστώς Ηγεμονίας (1832), με ηγεμόνα Ελληνα Ορθόδοξο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, το νησί ακμάζει ξανά, το εμπόριο αναπτύσσεται, οικοδομούνται δημόσια κτίρια, καταρτίζονται νόμοι.
Ο περίφημος Κούρος στο Αρχαιολογικό Μουσείο
Η Σαμιακή Ηγεμονία διαρκεί ως το 1912, οπότε ακολουθεί η επανάσταση, με ηγέτη τον Βαθιώτη Θεμιστοκλή Σοφούλη, που κατέλυσε το Ηγεμονικό καθεστώς και κήρυξε την ένωση της Σάμου με την Ελλάδα, στις 11 Νοεμβρίου 1912.
Η ονομασία
Η αρχαιότερη ονομασία της Σάμου είναι «Παρθενία» και αφορμή ήταν ο ποταμός Παρθένος, η «μαγική» τοποθεσία οπού λουζόταν, σύμφωνα με τη μυθολογία, η Ηρα. Εκ των υστέρων μετονομάστηκε σε Δόρυσσα και Ανθεμις λόγω των πολλών και ασύγκριτων σε ομορφιά λουλουδιών της, Μελάμφυλλος και Δρυούσα, Κυπαρισσία, Φυλλάς και Ιμβρασσία, χάρη στη μοναδική της χλωρίδα, ενώ το όνομα Στεφάνη προέρχεται από το σχήμα της. Επιπροσθέτως, σύμφωνα, με την ιωνική διάλεκτο, με τη λέξη «σαμά» υποδηλωνόταν το ύψος, το οποίο χαρακτηρίζει το νησί της Σάμου. Η παράδοση λέει ότι ο πρώτος κάτοικός της, ο Αγκαίος, προερχόταν από τη Σάμη της Κεφαλονιάς, ενώ η κόρη του ονομαζόταν προς τιμή του προσφιλούς του μέρους, Σάμος!
Η αρχαιότερη ονομασία της Σάμου είναι «Παρθενία» και αφορμή ήταν ο ποταμός Παρθένος, η «μαγική» τοποθεσία οπού λουζόταν, σύμφωνα με τη μυθολογία, η Ηρα. Εκ των υστέρων μετονομάστηκε σε Δόρυσσα και Ανθεμις λόγω των πολλών και ασύγκριτων σε ομορφιά λουλουδιών της, Μελάμφυλλος και Δρυούσα, Κυπαρισσία, Φυλλάς και Ιμβρασσία, χάρη στη μοναδική της χλωρίδα, ενώ το όνομα Στεφάνη προέρχεται από το σχήμα της. Επιπροσθέτως, σύμφωνα, με την ιωνική διάλεκτο, με τη λέξη «σαμά» υποδηλωνόταν το ύψος, το οποίο χαρακτηρίζει το νησί της Σάμου. Η παράδοση λέει ότι ο πρώτος κάτοικός της, ο Αγκαίος, προερχόταν από τη Σάμη της Κεφαλονιάς, ενώ η κόρη του ονομαζόταν προς τιμή του προσφιλούς του μέρους, Σάμος!
Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης.
Μουσεία
Αρχαιολογικό Μουσείο Σάμου
Το μουσείο στεγάζεται σε δυο κτίρια, το παλιό, το «Πασχάλειο Αρχαιοφυλάκειον» που χτίσθηκε το 1912 και το νέο μουσείο, τη Γλυπτοθήκη, η οποία εγκαινιάστηκε το 1987. Στη Γλυπτοθήκη βρίσκεται μεταξύ άλλων ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της αρχαϊκής πλαστικής, ο κολοσσιαίος Κούρος της Σάμου, ο οποίος κατασκευάστηκε το 580 π.Χ. από ντόπιο μάρμαρο και έχει ύψος 4,75 μ. Στο παλιό κτίριο μπορεί να δει κανείς εξαίσια δείγματα κεραμικής, μικροτεχνίας, νομισμάτων, από τους αρχαϊκούς χρόνους έως την ύστερη αρχαιότητα (ανοιχτό καθημερινά, εκτός Δευτέρας, από τις 8:30 π.μ. έως τις 3:00 μ.μ.).
Αρχαιολογικό Μουσείο Σάμου
Το μουσείο στεγάζεται σε δυο κτίρια, το παλιό, το «Πασχάλειο Αρχαιοφυλάκειον» που χτίσθηκε το 1912 και το νέο μουσείο, τη Γλυπτοθήκη, η οποία εγκαινιάστηκε το 1987. Στη Γλυπτοθήκη βρίσκεται μεταξύ άλλων ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της αρχαϊκής πλαστικής, ο κολοσσιαίος Κούρος της Σάμου, ο οποίος κατασκευάστηκε το 580 π.Χ. από ντόπιο μάρμαρο και έχει ύψος 4,75 μ. Στο παλιό κτίριο μπορεί να δει κανείς εξαίσια δείγματα κεραμικής, μικροτεχνίας, νομισμάτων, από τους αρχαϊκούς χρόνους έως την ύστερη αρχαιότητα (ανοιχτό καθημερινά, εκτός Δευτέρας, από τις 8:30 π.μ. έως τις 3:00 μ.μ.).
Το Ευπαλίνειο Ορυγμα .
Ιστορικές συλλογές
Η βυζαντινή-εκκλησιαστική συλλογή εντός του μητροπολιτικού μεγάρου εκθέτει έργα αργυροχρυσοχοΐας και χρυσοκεντητικής, εικόνες και χειρόγραφα, ευαγγέλια, ιερά σκεύη, σταυρούς και άμφια. Για τους λάτρεις της νεότερης ιστορίας, η δημοτική πινακοθήκη του ανακαινισμένου δημαρχιακού μεγάρου φιλοξενεί σε μια αίθουσα σπάνια έργα και σημαντικά κειμήλια της ιστορίας του νησιού, από το 1821 έως τα νεότερα χρόνια.
Η βυζαντινή-εκκλησιαστική συλλογή εντός του μητροπολιτικού μεγάρου εκθέτει έργα αργυροχρυσοχοΐας και χρυσοκεντητικής, εικόνες και χειρόγραφα, ευαγγέλια, ιερά σκεύη, σταυρούς και άμφια. Για τους λάτρεις της νεότερης ιστορίας, η δημοτική πινακοθήκη του ανακαινισμένου δημαρχιακού μεγάρου φιλοξενεί σε μια αίθουσα σπάνια έργα και σημαντικά κειμήλια της ιστορίας του νησιού, από το 1821 έως τα νεότερα χρόνια.
Βαθύ: Σύγχρονη πρωτεύουσα, ναυτικό κέντρο
Η πρωτεύουσα και κυριότερο λιμάνι του νησιού, αναπτύσσεται αμφιθεατρικά στο βορειοανατολικό τμήμα του, στην αγκαλιά του καταπράσινου λόφου που σχηματίζουν τα βουνά Θείος και Μπαϊρακτάρης. Αυτή του η θέση, μέσα στον προφυλαγμένο από τους πειρατές όρμο, του χάρισε το όνομά του.
Η πρωτεύουσα και κυριότερο λιμάνι του νησιού, αναπτύσσεται αμφιθεατρικά στο βορειοανατολικό τμήμα του, στην αγκαλιά του καταπράσινου λόφου που σχηματίζουν τα βουνά Θείος και Μπαϊρακτάρης. Αυτή του η θέση, μέσα στον προφυλαγμένο από τους πειρατές όρμο, του χάρισε το όνομά του.
Η πλατεία Πυθαγόρα.
Παλιά, η περιοχή ονομαζόταν Γιαλός και μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, φιλοξενούσε μόνο μερικές αποθήκες εμπόρων. Πλέον, η σύγχρονη πόλη, Λιμήν Βαθέως ή Κάτω Βαθύ, αποτελεί έναν από τους νεότερους οικισμούς, αφού αναπτύχτηκε μετά το 1852 και την ανακήρυξή του σε πρωτεύουσα. Μόλις 6 χρόνια αργότερα μετονομάστηκε σε Σάμο.
Γύρω από την πολύβουη προκυμαία, η αύρα της αριστοκρατίας διαφαίνεται στα πανέμορφα νεοκλασικά, πολλά εκ των οποίων στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες. Το Αρχαιολογικό και Εκκλησιαστικό μουσείο αποτελούν τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα του λιμανιού ενώ, ο πεζόδρομος της αγοράς, προσφέρει τοπικά εδέσματα εν αφθονία... Πευκόμελο, βότανα, κρασί και λάδι είναι τα βασικά σαμιώτικα προϊόντα που δεν πρέπει να λείπουν από κανένα καλάθι.
Το Βαθύ από μακριά
Βέβαια, από ένα καθώς πρέπει αστικό-εμπορικό κέντρο δεν θα μπορούσε να λείπει το αδιαμφισβήτητο σημείο συνάντησης, ούτε κι ο πνεύμονας πρασίνου - τόπος χαλάρωσης κατοίκων και επισκεπτών. Ο λόγος για την πλατεία Πυθαγόρα με το περίφημο μαρμάρινο λιοντάρι και το Δημοτικό Κήπο. Ολα αυτά, δίπλα στη θάλασσα.
Ανηφορίζοντας τα στενά σοκάκια, η αίσθηση αλλάζει καθώς βήμα βήμα εισέρχεστε, στο Ανω Βαθύ. Το παλιό, διατηρητέο χωριό διασώζει την πρότερη μορφή του και χαρίζει περιπάτους βγαλμένους από τα παλιά... Κεραμοσκεπές και σαχνισιά, φεγγίτες και ξυλόγλυπτες πόρτες, εναλλάσσονται παντού στο διάβα σας.
Τα πολυκράτεια τείχη. Οι άνθρωποι, τα μνημειώδη έργα που άφησαν πίσω τους και η μεικτή αρχιτεκτονική της Σάμου συνιστούν το πολυδιάστατο ιστορικό μονοπάτι του νησιού.
Θαυμάστε τα περίτεχνα σκαλίσματα στα παλιά διώροφα σπίτια, σε έναν τόπο οπού ο χρόνος φαίνεται να έχει σταματήσει. Κάντε μια στάση στο μεταβυζαντινό εκκλησάκι του Aϊ-Γιαννάκη (χρονολογείται το 1799) ή ξετρυπώστε κάποιον από τους παραδοσιακούς καφενέδες που ακόμα «διδάσκουν» την τέχνη του ελληνικού καφέ...
Επειτα, στραφείτε 2 χλμ. ανατολικά, στην καταπράσινη κοιλάδα της Βλαμαρής, για να δείτε από κοντά το θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο της Μονής Αγίας Ζώνης ή, εναλλακτικά, για ακόμα πιο εντυπωσιακή θέα, αναζητήστε τη Μονή Ζωοδόχου Πηγής, μετά άλλα 5 χλμ. Το εκκλησάκι φημίζεται για το επίχρυσο τέμπλο και την εικόνα της Παναγιάς αλλά, ακόμα περισσότερο, για το πανοραμικό θέαμα που προσφέρει στους προσκυνητές. Ψηλά, από τη χερσόνησο που καταλήγει στο Ακρωτήρι Πράσο, το βλέμμα ταξιδεύει μέχρι τη Χίο και τα γειτονικά μικρασιατικά παράλια...
Μέσα στα καλντερίμια του και στο λιμάνι· εικόνες από μια πόλη με πολλές διαφορετικές όψεις.
Η πορεία σας δεν χρειάζεται να σταματήσει εδώ. Ανατολικά από το Παλαιόκαστρο κι απέναντι από τις τουρκικές ακτές βρίσκονται οι παραλίες Κέρβελη και Ψιλή Αμμος. Ο γραφικός βοτσαλωτός κολπίσκος με τα αρμυρίκια είναι κατάλληλος για ψαροτούφεκο, ενώ η Ψιλή Αμμος αποτελεί μία από τις πλέον οργανωμένες του νησιού, με αβαθή νερά, που την καθιστούν ιδανική για παιδιά.
Διαμονή
Λίγο έξω από το Βαθύ, το «KERVELI VILLAGE HOTEL» (Κέρβελη, τηλ.: 22730 23006,www.kerveli.pro-samos.com ) εντυπωσιάζει με την πολυτέλεια των χώρων του, τη διαρρύθμιση του συγκροτήματος αλλά και το σαγηνευτικό φυσικό περιβάλλον. Το «HOTEL AEOLIS» (Θ. Σοφούλη 33, τηλ.: 22730 28904,-5,-6, www.aeolis.gr ) θα ικανοποιήσει στο έπακρο τις απαιτήσεις σας ενώ διαθέτει και δωμάτια κατάλληλα για οικογένειες. Περίπου δέκα χλμ. από το Βαθύ, στη μεγάλη παραλία του Κοκκαρίου, θα μείνετε στο «KOKKARI BEACH HOTEL» (Κοκκάρι, τηλ.: 22730 92238,www.kokkaribeach.com ) με 60 δωμάτια και σουίτες, ενώ τις εντυπώσεις κερδίζουν και οι πελώριοι φοίνικες στον περιβάλλοντα χώρο του ξενοδοχείου.
Φαγητό
Στο εστιατόριο του «HOTEL SAMOS» (Θεμ. Σοφούλη 11, τηλ.: 22730 28377, www.samoshotel.gr ) θα απολαύσετε σύγχρονη μεσογειακή κουζίνα, με πιάτα που στηρίζονται σε ντόπια υλικά εγγυημένης ποιότητας. Στο οικογενειακό ουζερί «ΖΕΝ» (τηλ.: 22730 80983) θα δοκιμάσετε εξαιρετικό ψάρι και μεζέδες θαλασσινών, με συνοδεία καλού ντόπιου κρασιού.
Στο εστιατόριο του «HOTEL SAMOS» (Θεμ. Σοφούλη 11, τηλ.: 22730 28377, www.samoshotel.gr ) θα απολαύσετε σύγχρονη μεσογειακή κουζίνα, με πιάτα που στηρίζονται σε ντόπια υλικά εγγυημένης ποιότητας. Στο οικογενειακό ουζερί «ΖΕΝ» (τηλ.: 22730 80983) θα δοκιμάσετε εξαιρετικό ψάρι και μεζέδες θαλασσινών, με συνοδεία καλού ντόπιου κρασιού.
Κοκκάρι: Ενα «κυκλαδίτικο» ψαροχώρι
Ψαρόβαρκες, πικροδάφνες, καταγάλανα νερά. 10 χλμ. βορειοδυτικά της πρωτεύουσας το πράσινο συνδυάζεται με τις απέραντες αμμουδιές και ο πανέμορφος οικισμός που πήρε το όνομά του από την παραγωγή άφθονων μικρών κρεμμυδιών, ανάγεται σε καλοκαιρινό προορισμό.
Ψαρόβαρκες, πικροδάφνες, καταγάλανα νερά. 10 χλμ. βορειοδυτικά της πρωτεύουσας το πράσινο συνδυάζεται με τις απέραντες αμμουδιές και ο πανέμορφος οικισμός που πήρε το όνομά του από την παραγωγή άφθονων μικρών κρεμμυδιών, ανάγεται σε καλοκαιρινό προορισμό.
Η φήμη του μάλιστα ως ένας από τα πέντε καλύτερα σημεία για windsurfing στην Ελλάδα, σε συνδυασμό τις ανεπτυγμένες τουριστικές υποδομές, το καθιστούν το τρίτο μεγαλύτερο τουριστικό θέρετρο της Σάμου. Μες στο χωριό, τα ήσυχα καλντερίμια με τις ανθισμένες αυλές εντείνουν την εντύπωση πως βρίσκεσαι σε κυκλαδίτικο νησί, ενώ στο κατάμεστο από ταβερνάκια λιμάνι, παραδίνεσαι σώμα και πνεύμα στην αύρα της θάλασσας.
Οι μεζέδες σερβίρονται πάνω στο κύμα και συ, με θέα στα «δύο αδέλφια» (τους δίδυμους φυσικούς κάβους - φύλακες της ακροθαλασσιάς), απολαμβάνεις τα καλούδια της σαμιώτικης κουζίνας.
Το Κοκκάρι τη νύχτα.
Αν στρέψεις το βλέμμα, τα βλέπεις. Σε απόσταση αναπνοής, τα πεύκα βυθίζονται στη θάλασσα και στους πίσω από τους πανέμορφους κολπίσκους, οι οργανωμένες παραλίες Τσαμαδού και Λεμονάκια μαγνητίζουν χιλιάδες παραθεριστές.
Φυσιολατρικών εξορμήσεων συνέχεια, δυο χιλιόμετρα έξω απ' το Κοκκάρι, όπου οι ταμπέλες καταδεικνύουν την πηγή «Μάνα», μία από τις αρχαιότερες του νησιού. Γύρω από αυτήν φύεται και η ξακουστή σαμιώτικη ορχιδέα. Τα τρεχούμενα νερά, τα αιωνόβια πλατάνια, τα ερείπια του ναού του Ασκληπιού, αλλά και το πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα που στήνεται στα τέλη Ιουλίου προσελκύουν επισκέπτες από όλη τη Σάμο!
Γραφικό λιθόστρωτο καλντερίμι στους Βουρλιώτες.
Βουρλιώτες: Η Μικρασία της Σάμου
Συνεχίζεις δυτικά. «Στοχεύεις» στη μαγευτική ενδοχώρα του όρους Αμπέλου. Πάνω από τα παραθαλάσσια Αυλάκια, μες στους αμπελώνες, τις ελιές και τα κυπαρίσσια, ορθώνονται οι Βουρλιώτες.
Συνεχίζεις δυτικά. «Στοχεύεις» στη μαγευτική ενδοχώρα του όρους Αμπέλου. Πάνω από τα παραθαλάσσια Αυλάκια, μες στους αμπελώνες, τις ελιές και τα κυπαρίσσια, ορθώνονται οι Βουρλιώτες.
Χτισμένοι στα τέλη του 16ου αι. από Μικρασιάτες πρόσφυγες που μετοίκησαν εκεί από τα Βουρλά, αποτελούν τη δεύτερη κατοικία τους, καθώς επέλεξαν να αφήσουν τα παράλια και να αναζητήσουν την ασφάλεια, στο υψόμετρο των 310 μ. Σύμφωνα με την παράδοση, οι πρώτοι οικιστές του Παλαιοχωρίου διάλεξαν τη σημερινή, πιο υψηλή τοποθεσία για να γλιτώσουν απ' τους πειρατές, που εκείνη την εποχή λυμαίνονταν τα παράλια.
Η κατάφυτη Αμπελος μοσχομυρίζει σταφύλι...
Οι μικρασιάτικες επιρροές είναι εμφανείς όχι μόνο στο όνομα αλλά και στην αρχιτεκτονική του χωριού, με τα σπίτια να είναι «κολλημένα» το ένα πάνω στ' άλλο, με τα χαρακτηριστικά, γαλαζοπράσινα παραθυρόφυλλα και τα ασβεστωμένα σκαλοπάτια.
Παλιά μπακάλικα κρύβονται πίσω από χρωματιστές αυλόπορτες, ενώ σημείο αναφοράς είναι, ως είθισται, η κεντρική πλατεία του χωριού. Φυσικά, οι κάτοικοί του ασχολούνται (με τι άλλο;) με την καλλιέργεια του περίφημου σαμιώτικου κρασιού. Αν δεν πιστεύεις, δες... o μικρός αλλά εύφορος κάμπος, ξεδιπλώνεται μπροστά σου, βόρεια του χωριού!
Νοτιοανατολικά θα συνεχίσεις για άλλα 20 χλμ. αν θες να συναντήσεις το ιστορικό μοναστήρι της Παναγιάς της Βροντιανής, με τη σπάνια συλλογή βυζαντινών εικόνων. Η παλαιότερη μονή της Σάμου, σε υψόμετρο 450 μ., λέγεται πως χτίστηκε το 1566, πάνω στα ερείπια αρχαιότερου ναού. Πιστεύεται δε πως πήρε το όνομά της από τις... βροντές που συνήθως συνοδεύουν τη γιορτή της - στις αρχές του Σεπτέμβρη, παρέα με τα πρωτοβρόχια...
Αν έχεις... όρεξη, διάβαινε! Στα 5 χλμ. νότια συναντάς τα ερείπια του κάστρου του Λαζάρου (τις οχυρώσεις του 7ου αι. ενάντια στις αραβικές επιδρομές), ενώ, ονομαστό είναι και το κάστρο της Λουλούδας, 3 χλμ. βορειοανατολικά.
Fast Info
Το έθιμο της γιορτής
Μανωλάτες: Μπαλκόνι στο Αιγαίο
Η φήμη του ολοένα και μεγαλώνει κι από εκεί που στα ολάνθιστα σοκάκια οι περαστικοί ήταν λιγοστοί, σήμερα, τα βήματα του τουρισμού που ακούς είναι αλματώδη!
Η φήμη του ολοένα και μεγαλώνει κι από εκεί που στα ολάνθιστα σοκάκια οι περαστικοί ήταν λιγοστοί, σήμερα, τα βήματα του τουρισμού που ακούς είναι αλματώδη!
Η πέτρα κυριαρχεί στις Μανωλάτες.
Ο ορεινός οικισμός που πήρε το όνομά του από την πρώτη οικογένεια που μετοίκησε σε αυτόν φανερώνεται μετά από 6 χιλιόμετρα φιδογυριστού δρόμου, σκαρφαλωμένος στην κατάφυτη πλαγιά του όρους Αμπέλου. Αν είσαι λάτρης της πεζοπορίας, μπορείς να ακολουθήσεις το παλιό μονοπάτι από τον παραλιακό Αγιο Κωνσταντίνο ως τους Μανωλάτες. Οπως και να 'χει, και εντός οικισμού θα χρειαστεί να περπατήσεις, καθώς στα καλντερίμια η πρόσβαση με το αυτοκίνητο απαγορεύεται. Το παίρνεις απόφαση και ξεκινάς το σεργιάνι... Τα ξασπρισμένα σοκάκια οδηγούν σε μια μαρμάρινη κρήνη, σε γραφικά νοικοκυριά και παραδοσιακά ταβερνάκια που σερβίρουν χύμα κρασί με θέα τη θάλασσα.
Οι περίπου 100 μόνιμοι κάτοικοι ασχολούνται και αυτοί με την αμπελοκαλλιέργεια, μα δεν στέκονται εκεί. Οι καλλιτεχνικές πτυχές της προσωπικότητάς τους αντικατοπτρίζονται στα λιγοστά τουριστικά μαγαζιά, κεραμοποιεία και άλλα εργαστήρια, που αναβιώνουν τέχνες ξεχασμένες. Η ενασχόληση με την αγιογραφία, τον αργαλειό, ακόμα και την κατασκευή κοσμημάτων, σε τούτα τα στενά, διατηρούν αναλλοίωτη την τοπική παράδοση. Ισως (και) γι' αυτό, πολλοί ξένοι -Ελληνες και αλλοδαποί- να επέλεξαν τους Μανωλάτες ως μόνιμη κατοικία τους (πέρα από τον κουκλίστικο περίγυρο!).
Εικόνες από το Μουσείο Σαμιακού Οίνου.
Αμπελος: Εκεί που αναβλύζει ο οίνος ο εκλεκτός
Στους πρόποδες του ομώνυμου όρους, με θέα στον κόλπο της Σμύρνης, το πρώην χωριό Νενέδες αποτινάζει την πρότερη ονομασία του και «υιοθετεί» αυτή του βουνού και του αμπελιού. Φυσικό επακόλουθο, καθώς αποτελεί έναν κατεξοχήν γεωργικό οικισμό, με ελαιόδεντρα, καστανιές και οπωροφόρα, μα κυρίως με τα ξακουστά αμπέλια του φημισμένου μοσχάτου. Εδώ συμβαίνει και το εξής παράδοξο. Παρότι από την Αμπελο έφυγαν πολλοί μετανάστες (κυρίως προς την Αμερική) στις αρχές του 20ού αιώνα, ο πληθυσμός του χωριού διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα. Σήμερα, με περίπου 300 κατοίκους, αποτελεί ένα ολοζώντανο χωριό. Γραφικά ταβερνάκια σερβίρουν παραδοσιακά φαγητά (συνοδευμένα με τον οίνο τον εκλεκτό), και συ απολαμβάνεις υπέροχη θέα στο βουνό και τη θάλασσα.
Στους πρόποδες του ομώνυμου όρους, με θέα στον κόλπο της Σμύρνης, το πρώην χωριό Νενέδες αποτινάζει την πρότερη ονομασία του και «υιοθετεί» αυτή του βουνού και του αμπελιού. Φυσικό επακόλουθο, καθώς αποτελεί έναν κατεξοχήν γεωργικό οικισμό, με ελαιόδεντρα, καστανιές και οπωροφόρα, μα κυρίως με τα ξακουστά αμπέλια του φημισμένου μοσχάτου. Εδώ συμβαίνει και το εξής παράδοξο. Παρότι από την Αμπελο έφυγαν πολλοί μετανάστες (κυρίως προς την Αμερική) στις αρχές του 20ού αιώνα, ο πληθυσμός του χωριού διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα. Σήμερα, με περίπου 300 κατοίκους, αποτελεί ένα ολοζώντανο χωριό. Γραφικά ταβερνάκια σερβίρουν παραδοσιακά φαγητά (συνοδευμένα με τον οίνο τον εκλεκτό), και συ απολαμβάνεις υπέροχη θέα στο βουνό και τη θάλασσα.
Δώρο Θεού
Σύμφωνα με τον μύθο οι Αμαζόνες περιφρόνησαν τον Διόνυσο και, για να γλιτώσουν το μένος του, αναζήτησαν καταφύγιο στη Σάμο. Οταν, λοιπόν, ο Ολύμπιος θεός του κρασιού θέλησε να τις εξοντώσει, ζήτησε τη βοήθεια των Σαμίων. Οντως τις συνέτριψε, στον Πάναιμο (ονομασία που δόθηκε στο μέρος κατόπιν της μάχης, εξαιτίας του αίματος που χύθηκε), και για να ευχαριστήσει τους Σάμιους, τους χάρισε το περίφημο κλήμα που βγάζει το μοσχοβολιστό κρασί και τους δίδαξε την καλλιέργεια της αμπέλου. Ετσι εξηγούνται όλα! Σήμερα στις πλαγιές του όρους Αμπελος, σε έκταση 16.000 στρεμμάτων καλλιεργείται το μοσχάτο κρασί SAMOS, το οποίο παράγεται από το ομώνυμο σταφύλι, την περίφημη ποικιλία Μικρόρωγο Μοσχάτο Λευκό Σάμου. Τα κρασιά που παράγονται από την Ενωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου είναι δύο τύπων: γλυκά και ξηρά. Ολα τα γλυκά κρασιά της Σάμου ανήκουν στην κατηγορία Ελεγχόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΟΠΕ), είναι παγκοσμίου φήμης, ενώ έχουν διακριθεί πολλές φορές. Από τα πλέον δημοφιλή είναι το Samos Vin Doux, Samos Grand Cru και Samos Nectar. Το Μουσείο Σαμιακού Οίνου (Μαλαγάρι Σάμου, τηλ. 22730 87511, www.samoswine.gr ) εγκαινιάστηκε το καλοκαίρι του 2005 και αποτελεί έναν «ζωντανό» χώρο για το σαμιακό κρασί και την Ενωση. Η παραδοσιακή οινοποίηση, τα εργαλεία, οι δεξαμενές και τα όργανα του χημείου, η κατασκευή βαρελιών, όλα ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια σας, μέσω των εκθεμάτων που μετρούν έναν αιώνα ζωής.
Σύμφωνα με τον μύθο οι Αμαζόνες περιφρόνησαν τον Διόνυσο και, για να γλιτώσουν το μένος του, αναζήτησαν καταφύγιο στη Σάμο. Οταν, λοιπόν, ο Ολύμπιος θεός του κρασιού θέλησε να τις εξοντώσει, ζήτησε τη βοήθεια των Σαμίων. Οντως τις συνέτριψε, στον Πάναιμο (ονομασία που δόθηκε στο μέρος κατόπιν της μάχης, εξαιτίας του αίματος που χύθηκε), και για να ευχαριστήσει τους Σάμιους, τους χάρισε το περίφημο κλήμα που βγάζει το μοσχοβολιστό κρασί και τους δίδαξε την καλλιέργεια της αμπέλου. Ετσι εξηγούνται όλα! Σήμερα στις πλαγιές του όρους Αμπελος, σε έκταση 16.000 στρεμμάτων καλλιεργείται το μοσχάτο κρασί SAMOS, το οποίο παράγεται από το ομώνυμο σταφύλι, την περίφημη ποικιλία Μικρόρωγο Μοσχάτο Λευκό Σάμου. Τα κρασιά που παράγονται από την Ενωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου είναι δύο τύπων: γλυκά και ξηρά. Ολα τα γλυκά κρασιά της Σάμου ανήκουν στην κατηγορία Ελεγχόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΟΠΕ), είναι παγκοσμίου φήμης, ενώ έχουν διακριθεί πολλές φορές. Από τα πλέον δημοφιλή είναι το Samos Vin Doux, Samos Grand Cru και Samos Nectar. Το Μουσείο Σαμιακού Οίνου (Μαλαγάρι Σάμου, τηλ. 22730 87511, www.samoswine.gr ) εγκαινιάστηκε το καλοκαίρι του 2005 και αποτελεί έναν «ζωντανό» χώρο για το σαμιακό κρασί και την Ενωση. Η παραδοσιακή οινοποίηση, τα εργαλεία, οι δεξαμενές και τα όργανα του χημείου, η κατασκευή βαρελιών, όλα ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια σας, μέσω των εκθεμάτων που μετρούν έναν αιώνα ζωής.
Πυθαγόρειο
Αρχαία Σάμος: Το λιμάνι του Πυθαγόρα
Χτισμένο στα ερείπια της αρχαίας Σάμου, με το σημερινό του λιμάνι να ταυτίζεται με το αρχαιότερο τεχνητό της μεσογείου -ένα εκ των «θαυμαστών έργων» του νησιού σύμφωνα με τον Ηρόδοτο-, το Πυθαγόρειο είναι ο αδιαμφισβήτητος προορισμός της νότιας ακτής.
Χτισμένο στα ερείπια της αρχαίας Σάμου, με το σημερινό του λιμάνι να ταυτίζεται με το αρχαιότερο τεχνητό της μεσογείου -ένα εκ των «θαυμαστών έργων» του νησιού σύμφωνα με τον Ηρόδοτο-, το Πυθαγόρειο είναι ο αδιαμφισβήτητος προορισμός της νότιας ακτής.
Η γραφική, πλακόστρωτη προκυμαία, η πλειάδα επιλογών διασκέδασης, η γειτνίασή του με το αεροδρόμιο αλλά και με τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Σάμου, το καθιστούν πρώτο στις προτιμήσεις όλων. Ανεπτυγμένο τουριστικά, προσφέρει υποδομές για όλα τα γούστα και τα βαλάντια.
Πανοραμική νυχτερινή άποψη του Πυθαγορείου. Απέναντι τα τουρκικά παράλια.
Τα μεζεδοπωλεία σερβίρουν τοπικές νοστιμιές που θυμίζουν κάτι από Μικρά Ασία, τα παραδοσιακά καφενεδάκια σε συστήνουν στο μουσικό «ιδίωμα» του τόπου και ο καθένας βρίσκει το δικό του στέκι στα πολύβουα στενά. Οταν σουρουπώνει, τα ζευγαράκια απολαμβάνουν μία ακόμα βόλτα κατά μήκος της ακτής, παρέες ξεπροβάλλουν μέρα-νύχτα από τα καλντερίμια κι οι παραθεριστές εξορμούν στις κοντινές παραλίες Αλυκή, Ψιλή Αμμο και Ποτοκάκι για τις επιβεβλημένες βουτιές.
Στο λιμάνι, το άγαλμα του Πυθαγόρα (μαζί με το ξακουστό του θεώρημα) πρωτοστατεί και στην κατάμεστη μαρίνα, τα πολυτελή κότερα, βρίσκουν το δικό τους απάγκιο. Από εδώ τελείται κι ο απόπλους των καϊκιών που διοργανώνουν ημερήσιες εκδρομές στις απομονωμένες παραλίες της νήσου Σαμιοπούλας, στα ερημικά Τσόπελα, στον Ασπρο Κάβο ή στις γειτονικές ακτές.
Το Ευπαλίνειο όρυγμα πρέπει να το δεις... εκ των έσω!
Εντός πόλης (στο νοτιοδυτικό της άκρο), τα ερείπια του Πολυκράτειου τείχους της αρχαιότητας και ο αναστηλωμένος πύργος του οπλαρχηγού Λυκούργου Λογοθέτη, χτισμένος στα 1824. Σε μικρή απόσταση, βρίσκεται το σπουδαιότερο αξιοθέατο όλων, το αρχιτεκτονικό θαύμα του 6ου αι π.Χ. το Ευπαλίνειο Υδραγωγείο. Επίσης, ξακουστό είναι και το εκκλησάκι της Παναγιάς της Σπηλιανής, που δεσπόζει στον λόφο πάνω από τον οικισμό ενώ, το Ηραίο, με τον ναό της Ηρας ξεπροβάλλουν 8 χλμ. μακρύτερα.
Οι «κυνηγοί» των παραδοσιακών εορτών, ας κάνουν μια υποσημείωση για το πανηγύρι των ψαράδων του Ιούνιου, ένα από τα μεγαλύτερα γλέντια που διοργανώνονται στο Πυθαγόρειο!
Fast Info
Νέο αρχαιολογικό μουσείο
Μνημείο Πυθαγόρα
Στον μόλο του παλιού λιμανιού, το πολυφωτογραφη-μένο μνημείο του Πυθαγόρα, έργο του γλύπτη Ικαρη, λειτουργεί ως ανάμνηση και υπενθύμιση του σημαντικότερου ίσως Σάμιου και ενός εκ των σημαντικότερων φιλοσόφων παγκοσμίως.
Στον μόλο του παλιού λιμανιού, το πολυφωτογραφη-μένο μνημείο του Πυθαγόρα, έργο του γλύπτη Ικαρη, λειτουργεί ως ανάμνηση και υπενθύμιση του σημαντικότερου ίσως Σάμιου και ενός εκ των σημαντικότερων φιλοσόφων παγκοσμίως.
Λαογραφικό μουσείο
Ευπαλίνειο όρυγμα: Το όγδοο θαύμα της αρχαιότητας
Το «όγδοο θαύμα» της αρχαιότητας, όπως πολλές φορές έχει χαρακτηριστεί το Ευπαλίνειο Ορυγμα, είναι σκαμμένο στα έγκατα του βουνού Κάστρο ή Καστρί και αποτελούσε το υδραγωγείο της πόλης. Εχει το αξιοσημείωτο βάθος των 80 μ., μήκος που έφτανε τα 1046 μ. και άνοιγμα 1,80x1,80 μ., και προκαλεί παγκόσμιο θαυμασμό λόγω της κατασκευαστικής του αρτιότητας - πάντα σε συνάρτηση με τα τεχνικά μέσα της εποχής.
Το «όγδοο θαύμα» της αρχαιότητας, όπως πολλές φορές έχει χαρακτηριστεί το Ευπαλίνειο Ορυγμα, είναι σκαμμένο στα έγκατα του βουνού Κάστρο ή Καστρί και αποτελούσε το υδραγωγείο της πόλης. Εχει το αξιοσημείωτο βάθος των 80 μ., μήκος που έφτανε τα 1046 μ. και άνοιγμα 1,80x1,80 μ., και προκαλεί παγκόσμιο θαυμασμό λόγω της κατασκευαστικής του αρτιότητας - πάντα σε συνάρτηση με τα τεχνικά μέσα της εποχής.
Η Παναγιά η Σπηλιανή, χτισμένη μέσα στον βράχο!
Την εντολή για τη δημιουργία του -η οποία εικάζεται ότι διήρκεσε περίπου δέκα χρόνια-, έδωσε ο τύραννος Πολυκράτης, όμως ο εκφραστής της ιδέας, σχεδιαστής και μηχανικός, υπήρξε ο Μεγαρίτης αρχιτέκτονας Ευπαλίνος. Το άνοιγμα της «αμφιστόμου» σήραγγας -ξεκίνησε κι από τις δύο πλευρές του βουνού-, ολοκληρώθηκε όταν τα δυο παράλληλα ανοιγόμενα ορύγματα συναντήθηκαν στη μέση, με διαφορά λίγων μόνο μέτρων.
Ο Πολυκράτης είχε ως απώτερο σκοπό, όχι μόνο να υδροδοτήσει το Πυθαγόρειο -την τότε πρωτεύουσα της Σάμου-, αλλά να το κάνει με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην είναι ανιχνεύσιμο από τους επιδρομείς και κατ' επέκταση, οι κάτοικοι να μη στερηθούν ποτέ, ούτε εν καιρώ πολέμου, το βασικότερό αγαθό. Λέγεται, επίσης, ότι το όρυγμα χρησίμευε και ως μυστικό πέρασμα σε περίπτωση που η πόλη πολιορκούταν, γι' αυτό κι οι διαστάσεις του έπρεπε να είναι τέτοιες, ώστε να είναι «προσπελάσιμο» από τους κατοίκους. Με την πάροδο των χρόνων η κατασκευή είχε καταχωθεί, μα καθώς ήταν γνωστή η ύπαρξή του από τις περιγραφές του Ηρόδοτου, έγιναν προσπάθειες αποκάλυψής του, με πρώτη αυτή του Γάλλου αρχαιολόγου Guerain (το 1854), για να έλθει τελικά στο φως το 1882.
Στον αρχαιολογικό χώρο του Ηραίου
Το Ευπαλίνειο Ορυγμα είναι ανοιχτό καθημερινά, εκτός Δευτέρας, από τις 9:00 μέχρι τις 15:00.
Τάδε έφη Ηρόδοτος
Το κείμενο του μέγα ιστορικού και γεωγράφου, που αποτελεί και μοναδική πηγή για το Ευπαλίνειο Ορυγμα, αναφέρει: «Ανέφερα πολλά δε για τους Σαμίους, γιατί έχουν κάνει τρία από τα μεγαλύτερα έργα από όλους τους Ελληνες. Σε όρος με ύψος εκατόν πενήντα οργιές, έφτιαξαν υπόγειο όρυγμα που το είχαν αρχίσει ταυτόχρονα από δύο πλευρές. Το μεν μήκος του ορύγματος είναι επτά στάδια, το δε ύψος και πλάτος είναι οκτώ πόδια το καθένα. Καθ' όλο το μήκος του, δε, έχει ανοιχτεί ένα άλλο όρυγμα, σε βάθος είκοσι πήχεων, με πλάτος τριών ποδιών, μέσα από το οποίο το νερό διοχετεύεται μέσα από σωλήνες από μεγάλη πηγή μέχρι την πόλη. Ο αρχιτέκτονας δε του ορύγματος αυτού ήταν ο Ευπαλίνος, γιος του Ναυστρόφου από τα Μέγαρα».
Το κείμενο του μέγα ιστορικού και γεωγράφου, που αποτελεί και μοναδική πηγή για το Ευπαλίνειο Ορυγμα, αναφέρει: «Ανέφερα πολλά δε για τους Σαμίους, γιατί έχουν κάνει τρία από τα μεγαλύτερα έργα από όλους τους Ελληνες. Σε όρος με ύψος εκατόν πενήντα οργιές, έφτιαξαν υπόγειο όρυγμα που το είχαν αρχίσει ταυτόχρονα από δύο πλευρές. Το μεν μήκος του ορύγματος είναι επτά στάδια, το δε ύψος και πλάτος είναι οκτώ πόδια το καθένα. Καθ' όλο το μήκος του, δε, έχει ανοιχτεί ένα άλλο όρυγμα, σε βάθος είκοσι πήχεων, με πλάτος τριών ποδιών, μέσα από το οποίο το νερό διοχετεύεται μέσα από σωλήνες από μεγάλη πηγή μέχρι την πόλη. Ο αρχιτέκτονας δε του ορύγματος αυτού ήταν ο Ευπαλίνος, γιος του Ναυστρόφου από τα Μέγαρα».
Οχυρωματικοί πύργοι
Παλιότερος όλων είναι ο Πύργος του Νικόλαου Σαρακίνη, καπετάνιου στον στόλο του Τούρκου ναυάρχου Κιλίτζ Αλή Πασά, τον οποίο και βοήθησε στην επανακατοίκηση του νησιού, στα τέλη του 16ου αιώνα. Ως δείγμα ευγνωμοσύνης του δώρισε εκτάσεις γης στην περιοχή του Ηραίου, όπου και ανέγειρε τον πύργο-οχυρό, το 1577. Το τριώροφο κτίσμα, σήμερα ανήκει στην Ιερά Μονή της Πάτμου (ο Σαρακίνης, αν και Κρητικός, γεννήθηκε στην Πάτμο). Διακόσια χρόνια αργότερα, το 1824, ο αρχηγός της επαναστατημένης Σάμου Λυκούργος Λογοθέτης, έχτισε το δικό του φρούριο, μες στο Πυθαγόρειο. Το ανακαινισμένο σήμερα «Κάστρο Λογοθέτη» είναι επισκέψιμο και λειτουργεί ως μουσείο με εκθέματα από την ύστερη αρχαιότητα έως τους βυζαντινούς χρόνους.
Παλιότερος όλων είναι ο Πύργος του Νικόλαου Σαρακίνη, καπετάνιου στον στόλο του Τούρκου ναυάρχου Κιλίτζ Αλή Πασά, τον οποίο και βοήθησε στην επανακατοίκηση του νησιού, στα τέλη του 16ου αιώνα. Ως δείγμα ευγνωμοσύνης του δώρισε εκτάσεις γης στην περιοχή του Ηραίου, όπου και ανέγειρε τον πύργο-οχυρό, το 1577. Το τριώροφο κτίσμα, σήμερα ανήκει στην Ιερά Μονή της Πάτμου (ο Σαρακίνης, αν και Κρητικός, γεννήθηκε στην Πάτμο). Διακόσια χρόνια αργότερα, το 1824, ο αρχηγός της επαναστατημένης Σάμου Λυκούργος Λογοθέτης, έχτισε το δικό του φρούριο, μες στο Πυθαγόρειο. Το ανακαινισμένο σήμερα «Κάστρο Λογοθέτη» είναι επισκέψιμο και λειτουργεί ως μουσείο με εκθέματα από την ύστερη αρχαιότητα έως τους βυζαντινούς χρόνους.
Η Χώρα όπως φαίνεται από τον Κάμπο.
Ηραίο: Μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς
Το ομώνυμο, μικρό παραλιακό χωριό με τη μεγάλη ιστορία, είχε το προνόμιο να είναι η γενέτειρα της Ηρας. Ο αρχαιολογικός χώρος του Ηραίου χαρακτηρισμένος ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την Unesco, ανασκάπτεται μέχρι σήμερα. Εχει αποκαλυφθεί σχεδόν όλο και σύμφωνα με τον Ηρόδοτο δεν ήταν και μικρό!
Το ομώνυμο, μικρό παραλιακό χωριό με τη μεγάλη ιστορία, είχε το προνόμιο να είναι η γενέτειρα της Ηρας. Ο αρχαιολογικός χώρος του Ηραίου χαρακτηρισμένος ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την Unesco, ανασκάπτεται μέχρι σήμερα. Εχει αποκαλυφθεί σχεδόν όλο και σύμφωνα με τον Ηρόδοτο δεν ήταν και μικρό!
Συγκεκριμένα αναφέρει πως ήταν ο μεγαλύτερος ναός στην Ελλάδα («ο μέγιστος νηός ων ημείς ίδμεν»), δίπτερος, ιωνικού ρυθμού, με 155 γιγαντιαίες κολόνες. Η μία και μοναδική που παραμένει όρθια αποτελεί το χαρακτηριστικό «καρέ» του αρχαίου συμπλέγματος. Γιατί όμως φτιάχτηκε εκεί; Οι όχθες του ποταμού Ιμβρασσου, το μέρος που γεννήθηκε η θεά Ηρα και το σημείο οπού έλαβε χώρα ο ιερός της γάμος με τον Δία, χαρακτηριζόταν ως ασταθές, άρα και ακατάλληλο για τη θεμελίωση μεγάλων οικοδομημάτων. Παρ' όλα αυτά, η ανέγερση του ιερού σε οποιοδήποτε άλλο σημείο θεωρούταν αδύνατη, αφού η λατρεία της έπρεπε να τελείται σε σημεία όπου το θείο στοιχείο ήταν περισσότερο έντονο.
η συνέχεια στο http://www.ethnos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου