Κυριακή 31 Μαΐου 2015

Ο συνδικαλισμός στη Ρωσία

Στη Ρωσία υπάρχουν δυο μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων: Η διάδοχος των σοβιετικών συνδικάτων, και η νέα, ανεξάρτητη. Παρ' ότι η πρώτη είναι πολυπληθέστερη, η δεύτερη είναι που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μαχητικότητα για τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Αποτέλεσμα εικόνας για Ο συνδικαλισμός στη Ρωσία
Στην ΕΣΣΔ η συμμετοχή στις ενώσεις εργαζομένων για την προάσπιση των κοινών τους επαγγελματικών συμφερόντων ήταν υποχρεωτική, επειδή η κεντρική συνδικαλιστική οργάνωση η οποία περιελάμβανε τα κλαδικά και περιφερειακά συνδικάτα ήταν ένας πλούσιος και ισχυρός θεσμός. Όλες οι εισφορές αρχικά εισέρχονταν στις «ανώτερες βαθμίδες» και ακολούθως διανέμονταν σύμφωνα με τους εγκεκριμένους προϋπολογισμούς. Επίσης, τα συνδικάτα είχαν το δικό τους σύστημα κοινωνικής ασφάλειας. Εκτός αυτού, η οργάνωση κατείχε ένα τεράστιο αριθμό ακινήτων.
Με την έλευση της Περεστρόικα συντελέστηκε ολική αλλαγή. Όπως εξηγεί ο γραμματέας της Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Συνδικάτων, Αλεξάντρ Σερσουκόφ, «το 1989 το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων έμεναν στην κάθε περιοχή. Ετσι, οι επικεφαλής των κεντρικών οργανώσεων των συνδικάτων απώλεσαν χρήματα και επομένως τη δυνατότητα να υλοποιούν τα δικά τους σχέδια. Τα περισσότερα χρήματα άρχισαν να κατευθύνονται ως οικονομική βοήθεια στα μέλη του συνδικάτου, μερικές φορές και το 90% από αυτά».
Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, εμφανίστηκε μια νέα δομή, κληρονόμος της σοβιετικής,  η Ομοσπονδία Ανεξάρτητων Συνδικάτων. Σήμερα είναι η πιο μεγάλη συνδικαλιστική οργάνωση περιλαμβάνοντας 21 εκατ. άτομα. Ο Σερσουκόφ αναφέρει ότι «αρχικά ήταν υπέρ της νέας ρωσικής κυβέρνησης, αλλά κατόπιν, εξαιτίας της οικονομικής πολιτικής, της αύξησης των τιμών και της χειροτέρευσης του βιοτικού επιπέδου, τα συνδικάτα βρέθηκαν να αντιπολιτεύονται τον πρόεδρο». Τότε, το εργατικό κίνημα ασκούσε έντονη δραστηριότητα, γίνονταν συγκεντρώσεις με πολλές χιλιάδες, ενώ τα συνδικάτα συμμετείχαν και στις κοινοβουλευτικές εκλογές. Αργότερα, κάποιοι εκπρόσωποι από το Κίνημα «Εργατική Ένωση» βρέθηκαν στην Κρατική Δούμα όπου είναι μέχρι σήμερα. Ο γραμματέας επισημαίνει ότι «από τη στιγμή που ο Πούτιν ανέλαβε την εξουσία ομαλοποιήθηκαν οι σχέσεις με το συνδικάτο, κάτι στο οποίο επέδρασε και η καλυτέρευση της οικονομικής κατάστασης».

Υψώνουν παντιέρα στην Ford

Με το ξεκίνημα της Περεστρόικα εμφανίστηκαν ορισμένες τάσεις εντός του συνδικαλιστικού κινήματος, που δεν εντάχθηκαν στην Ομοσπονδία Ανεξάρτητων Συνδικάτων. Οι ομάδες αυτές προέκυψαν ύστερα από τις απεργίες πολλών χιλιάδων ανθρακωρύχων, οι οποίες εκδηλώθηκαν στο Κουζμπάς και τη Βορκουτά, ενώ κάποιες δημιουργήθηκαν από ανεξάρτητους ακτιβιστές σε άλλες περιοχές της Σιβηρίας. Σήμερα ο κόσμος τους έχει ενωθεί στη Συνομοσπονδία Εργατών Ρωσίας που περιλαμβάνει περίπου ένα εκατ. άτομα. Υπάρχουν και εντελώς μικρά συνδικάτα σε επίπεδο επιχείρησης, αναφέρει ο Σερσουκόφ.
Το πιο αξιοσημείωτο φαινόμενο ανάμεσα στα ανεξάρτητα συνδικάτα κατέστη η Διαπεριφερειακή Συνδικαλιστική Εργατική Ενωση. Αυτή, γεννήθηκε μέσα από τον συνδικαλιστικό χώρο του εργοστασίου της Ford κοντά στην Αγία Πετρούπολη. Κάποτε η διεύθυνση της Ford έστειλε τον οξυγονοκολλητή Αλεξέι Ετμάνοφ στη Βραζιλία σε σεμινάριο συνδικάτων της εταιρίας και από τότε, το συνδικάτο υπό την ηγεσία του άρχισε να αγωνίζεται για διάφορα θέματά του κατά της διεύθυνσης. Τρεις μήνες μετά το ταξίδι στη Βραζιλία, ο Ετμάνοφ οργάνωσε απεργία διάρκειας μιας εβδομάδας στην Ιταλία, ενώ το 2007 το εργοστάσιο διέκοψε τη λειτουργία του αρκετές φορές, μια από αυτές έναν ολόκληρο μήνα. Σύμφωνα με τον καθηγητή της έδρας Δημόσιας Διοίκησης της Ανώτατης Οικονομική Σχολής, Πάβελ Κουντιούκιν, το συγκεκριμένο συνδικάτο καταφέρνει να παρακάμπτει τη ρωσική αντιαπεργιακή νομοθεσία και να κερδίζει διαμάχες με τον εργοδότη.
Επίσης, ο ίδιος σημειώνει ότι το κίνημα των ανεξάρτητων συνδικάτων χαρακτηρίζεται από μεγάλη κινητικότητα, σε αντίθεση με τις δομές της Ομοσπονδίας Aνεξάρτητων Συνδικάτων.

Αντισυνδικαλιστικοί νόμοι

Τον τελευταίο καιρό εμφανίστηκε μια σαφώς αρνητική τάση, η αύξηση των ποινικών υποθέσεων σε βάρος των ηγετών συνδικάτων, για οικονομικές ατασθαλίες (!). Ο Σερσουκόφ αναφέρει ότι «πέρυσι ο πρόεδρος του Συμβουλίου Συνδικάτων περιφέρειας Βολγκογκράντ καταδικάστηκε σε 9 χρόνια φυλάκιση για οικονομικές ατασθαλίες, ενώ μόλις πρόσφατα η διεύθυνση του συνδικάτου του ιπτάμενου προσωπικού του αεροδρομίου Σερεμέτεβο καταδικάστηκε με ποινές από 6,5 έως 5,5 χρόνια. Ο επικεφαλής των λιμενεργατών τιμωρήθηκε με 3 χρόνια εξαιτίας κακής διαχείρισης ενός ποσού που ισούται με 6 χιλ. δολάρια». Ο γραμματέας τονίζει, πάντως, πως η Ομοσπονδία Ανεξάρτητων Συνδικάτων διαθέτει μηχανισμό ελέγχου και ότι οι ενέργειες των αρχών της τάξης μοιάζουν εν πολλοίς με παρέμβαση στην εσωτερική ζωή των συνδικάτων.
Ο Κουντιούκιν σημείωσε ακόμα ότι η μεγαλύτερη δυσκολία για την ανάπτυξη του συνδικαλιστικού κινήματος στη Ρωσία είναι η νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία είναι ουσιαστικά αδύνατο να πραγματοποιήσεις απεργία ή να συνεννοηθείς με τον εργοδότη όταν υπάρχουν προβλήματα. Όπως αναφέρει, στη Ρωσία «αν το συνδικάτο περιλαμβάνει λιγότερους από τους μισούς εργαζόμενους της επιχείρησης, τότε τα μέλη του έχουν περιορισμένα δικαιώματα όσον αφορά τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων συλλογικού χαρακτήρα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα τα ρωσικά συνδικάτα είναι αναγνωρισμένα σε διεθνές επίπεδο, τη στιγμή που τη σοβιετική περίοδο δεν θεωρούνταν οργανώσεις με οποιαδήποτε βαρύτητα.
dy/>

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου