Ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Δομοκού

Γράφει ο Δημήτρης Β. Καρέλης

Επί της Βορειοδυτικής άκρης του φρουρίου και πάνω σε απόκρημνο βράχο στη θέση «Μάρμαρα» βρίσκεται ο Καθεδρικός Ναός της πόλης του Δομοκού, αφιερωμένος στην Πολιούχο Μεγαλομάρτυρα  Αγία Παρασκευή. Στο σημείο όπου βρίσκεται ο Ναός αυτός υπήρχε Ενετικός Πύργος, ο οποίος κτίστηκε πάνω στα ερείπια των αρχαίων Κυκλώπειων τειχών, που σώζονται μέχρι σήμερα.
Εκεί που χτίστηκε, κατά το έτος 1813, ο Ναός αυτός, υπήρχε παλαιό φημισμένο εικονοστάσιο, έπ’ ονόματι της  «Ζωοδόχου Πηγής». Στα μέσα της δεκαετίας του 1810, ο Άγγλος περιηγητής William Gell στο βιβλίο του «The itinerary of Greece», στη διαδρομή που ακολούθησε από το Δομοκό στη Λαμία, περιγράφει στο σημείο αυτό μια «ερειπωμένη εκκλησία». Κατ’ άλλους το 1873, οι Έλληνες κάτοικοι του Δομοκού επιθυμούντες να ανοικοδομήσουν την κατεστραμμένη Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, κατέστρεψαν θαυμάσιο αρχαίο κτίσμα στη βόρεια πλευρά της πόλης και με τα μάρμαρα από εκείνο έκτισαν το Ναό. Ο πύργος πάνω στον οποίο χτίστηκε ο Ναός συνδεόταν με το χώρο έξω από το φρούριο με υπόγεια σήραγγα, στο σημείο όπου υπάρχει οπή η οποία είναι άγνωστο που οδηγεί. Η Εκκλησία αυτή αποτέλεσε Μητροπολιτικό Ναό της Επισκοπής Θαυμακού.
Είναι ωραία Βασιλική τρίκλιτος, με πολλά έργα τέχνης, τα οποία δύσκολα απαντώνται σε άλλους Ναούς, όπως ο δεσποτικός θρόνος, ο Άμβωνας, οι τέσσερις πολυέλαιοι, τα τέσσερα προσκυνητάρια κλπ. απαράμιλλης τέχνης και αξίας. Διασώζονται ακόμη στην Εκκλησία αυτή τα εξής κειμήλια: α) Ο Παντοκράτωρ, ανιστόρητη εικόνα η οποία δεν αποκλείεται να σώζεται από την εποχή κατά την οποία στο Δομοκό υπήρχε ο Ναός που μνημονεύει ο Ζωναράς (12ο μ.Χ. αι.) ο οποίος γράφει πως φημιζόταν ως Μητρόπολη του Θαυμακού, ήταν αφιερωμένη στη μνήμη των Αγίων Αποστόλων και μία από τις μεγαλύτερες και λαμπρότερες εκκλησίες της Νοτίου Ελλάδος, β) μικρή ανιστόρητη εικόνα, γ) Βυζαντινό Ιερό Ευαγγέλιο σε βυζαντινή γραφή, εκδοθέν κατά το έτος 1792 και επίσης κάποια άλλα κειμήλια μικρότερης αξίας.
Ο περικαλλής αυτός Ναός της Πολιούχου του Δομοκού διασώθηκε από την καταστροφική μανία των Τούρκων κατά τους χρόνους της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, κατόπιν παρακλήσεως των Ελλήνων προεστών της περιοχής στον Πασά της Λάρισας. Η 26η Ιουλίου, εορτή της Αγίας Παρασκευής, ορίστηκε ως «ημέρα αργίας των Δημοσίων Καταστημάτων δια τον Δομοκόν» κατόπιν της από 27-2-1956 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Δομοκού, η οποία εγκρίθηκε με το από 27 Απριλίου 1956 Βασιλικό Διάταγμα και δημοσιεύθηκε στο 126 Φ.Ε.Κ. (τεύχος Α΄) της 23ης Μαΐου 1956.
Για τον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής σώζεται ακόμη προφορική παράδοση περί απειλής του πληθυσμό του Δομοκού από αλλόπιστους βαρβάρους. Ο κόσμος προσέφυγε τότε στο Ναό και σώθηκε καθώς διέφυγε ή κρύφτηκε στην υπόγεια στοά. Δε γνωρίζουμε αν η παράδοση είναι αληθής το βέβαιο όμως είναι πως μέσα στο Ναό υπάρχει κατακόρυφη οπή, η οποία δεν εξερευνήθηκε ποτέ.
Οι εορταστικές εκδηλώσεις στη μνήμη της πολιούχου Αγίας Παρασκευής περιλαμβάνουν την πραγματοποίηση πανηγυρικού εσπερινού την 25η Ιουλίου στον Ιερό Ναό, ενώ την επόμενη ημέρα 26η Ιουλίου, τελείται όρθρος, Θεία Λειτουργία και αρτοκλασία παρουσία των τοπικών αρχών και πλήθος πιστών. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας τελείται εσπερινός & λιτάνευση της Ιερής εικόνας της Αγίας Παρασκευής μέσα στην πόλη του Δομοκού.
Δίπλα στη εκκλησία υπάρχει και ο νεόδμητος ξενώνας της Αγίας Παρασκευής κτισμένος σε εκπληκτική τοποθεσία, δίπλα στη εκκλησία. Κτίστηκε με δαπάνες της Ενορίας της Αγίας Παρασκευής και την προφορά οικογένειας καταγόμενης από το Δομοκό, που ολοκλήρωσε πλήρως τον επάνω όροφο. Πρόκειται για άριστης υποδομής κτίριο, με δύο ορόφους ξενώνων, που περιλαμβάνει δεκατέσσερα δωμάτια και μια μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων. 

Η απαράμιλλη θέα από την βεράντα του Ξενώνα με θέα τη Θεσσαλία δικαιολογεί την αρχαία ονομασία του Δομοκού ως «Θαυμακός»! Πρωτοστάτης στη κατασκευή και λειτουργία του ξενώνα, είναι ο εφημέριος του Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής Πατέρας Νικόλαος Κουλουμπρούκας με τη βοήθεια βέβαια και αρκετών ανθρώπων, συμβάλλοντας έτσι όλοι μαζί στη δημιουργία ενός θαυμαστού και ξεχωριστού χώρου διαμονής, ικανό να καλύψει τις σύγχρονες ανάγκες οποιουδήποτε επισκέπτη.

Δημήτρης Β. Καρέλης.

Απόσπασμα από το βιβλίο του «Η γη που γεννήθηκε ο Έλληνας: Η ιστορία της Βόρειας Φθιώτιδας και του Δομοκού»
Copyright © 2014

πηγη  https://e-domokos.blogspot.com/2020/03/blog-post_92.html

dy/>