Έχουμε ακούσει τόσα πολλά γι’ αυτή την πόλη της Θεσσαλίας, έχουν γραφτεί πάρα πολλά και ήρθαμε να εξακριβώσουμε εάν οι φήμες επιβεβαιώνονται. Το όνομα της πόλης είναι βασισμένο σε αυτή τη φήμη, αφού τα τρία καλά για τους ντόπιους και τους επισκέπτες είναι το νερό, οι γυναίκες και το ποτάμι. Πάμε, λοιπόν, να δούμε τι γίνεται…Πολλή ιστορία…
Θα επαναλάβουμε για πολλοστή φορά ότι η στήλη αρέσκεται, και λόγω ειδικότητας, στην αναφορά των ιστορικών στοιχείων αλλά και γιατί υπάρχει ένας ουσιαστικός λόγος για να μπορούμε να διαμορφώσουμε άποψη για έναν τόπο: Οι ιστορικές αναφορές μάς κάνουν να κατανοήσουμε καλύτερα αυτά που βλέπουμε και επίσης να συνδέσουμε το παρόν με το παρελθόν. Ας μην ξεχνάμε ότι σύνθημά μας σε όλη αυτή την περιήγηση που κάνουμε είναι ότι, πάνω από όλα και πέρα από όλα, ο τόπος είναι οι άνθρωποι. Και η ιστορία ενός τόπου είναι η ιστορία των ανθρώπων του και της κοινωνίας του.
Όπως σε όλη τη Θεσσαλία, έτσι και στα Τρίκαλα η ανθρώπινη παρουσία χρονολογείται από τα Προϊστορικά Χρόνια. Η περιοχή, και ειδικά το σημείο όπου βρίσκεται η πόλη των Τρικάλων, ονομαζόταν Τρίκκη, από τη νύμφη Τρίκκη που, σύμφωνα με τη μυθολογία, ήταν είτε κόρη του Πηνειού είτε κόρη του Ασωπού – πάντως ο πατέρας ήταν κυριολεκτικά ένας ποταμός. Τα Τρίκαλα σχετίστηκαν με την παρουσία μίας από τις σημαντικότερες μορφές της επιστήμης στην αρχαία Ελλάδα. Είναι η πατρίδα του διάσημου γιατρού Ασκληπιού που μαζί με τον Ιπποκράτη από την Κω αποτελούν τους πατέρες της ιατρικής επιστήμης παγκοσμίως. Η Τρίκκη, επίσης, είχε τη φήμη της περιοχής που «έβγαζε» τα καλύτερα άλογα στην Ελλάδα και μάλλον απεικονίζονται στα αετώματα του Παρθενώνα.
Αφού αποτέλεσε την πρωτεύουσα της επαρχίας Εστιαιώτιδας στα Βυζαντινά Χρόνια, απέκτησε το όνομά της, Τρίκαλα, και μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204, η πόλη και η περιοχή ήταν μέρος του Δεσποτάτου της Ηπείρου.
Τρεις δεκαετίες περίπου πριν την πτώση της Κωνσταντινούπολης, και συγκεκριμένα το 1421, η πόλη υποδουλώνεται στους Τούρκους. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ακολουθεί την τύχη των υπόλοιπων πόλεων της ηπειρωτικής Ελλάδας και απελευθερώνεται κι αυτή μαζί με την υπόλοιπη Θεσσαλία το 1881. Ο ατυχής Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 θα αναγκάσει την πόλη να βρεθεί για δύο χρόνια υπό τουρκική κυριαρχία, γεγονός που αποτέλεσε βαρύ πλήγμα στην ψυχολογία των Τρικαλινών, όπως εξάλλου και όλων των Ελλήνων.
Τα Τρίκαλα ως πόλη του κάμπου συμμετείχαν στις αγροτικές εξεγέρσεις των αρχών του 20ού αιώνα. Ανέδειξαν μια σημαντική ιστορική και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα της περιόδου του Μεσοπολέμου, το στρατηγό Γεώργιο Κονδύλη, ο οποίος συμμετείχε στα κινήματα της δεκαετίας του ’20 και του ’30, διετέλεσε πρωθυπουργός, επανέφερε το βασιλιά Γεώργιο τον Β', καταλύοντας έτσι την πρώτη ελληνική δημοκρατία, και τελικά κατέληξε παραγκωνισμένος από το βασιλιά, τον οποίο ο ίδιος βοήθησε να επιστρέψει.
Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και του Εμφυλίου, η πόλη αποτέλεσε ένα από τα πιο νευραλγικά σημεία για την «κίνηση» των στρατιωτικών και των αντάρτικων ομάδων. Ας μην ξεχνάμε ότι από τα Τρίκαλα ήταν ένας από τους πιο επιφανείς στρατιωτικούς της Αντίστασης και σημαντική προσωπικότητα της ελληνικής Αριστεράς στα μεταπολεμικά χρόνια, ο στρατηγός Στέφανος Σαράφης. Ένα άλλο ιστορικό - βιογραφικό στοιχείο που δεν είναι γνωστό είναι ότι από τα Τρίκαλα καταγόταν ο πολιτικός Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας – οι περισσότεροι νομίζουμε ότι είναι από το Μέτσοβο.
Από την ιστορία της πόλης δεν μπορούμε να αποκόψουμε και να παραβλέψουμε ότι τα Τρίκαλα είναι η «μάνα» μεγάλων μουσικών. Χωρίς να θέλουμε να υποτιμήσουμε κανέναν, θεωρούμε ως κορυφαίο μουσικό εκπρόσωπο της πόλης των Τρικάλων τον Βασίλη Τσιτσάνη. Ονόματα όπως ο Απόστολος Καλδάρας, ο Χρήστος Κολοκοτρώνης, ο Μπάμπης Μπακάλης, ο Κώστας Βίρβος, ο Σαμολαδάς και ο νεότερος Δημήτρης Μητροπάνος, κοσμούν την επετηρίδα των Τρικαλινών μουσικών, συνθετών και ερμηνευτών. Και για να μιλήσουμε και για ένα άλλο είδος μουσικής, από τα Τρίκαλα κατάγονται ο διεθνούς φήμης πιανίστας Δημήτρης Σγούρος, ο βαρύτονος Δημήτρης Καβράκος και η σολίστ Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου. Η χορωδία των Τρικάλων προσπαθεί να διατηρήσει και να συνεχίσει τη μουσική φήμη της πόλης.
Τα Τρίκαλα στη σύγχρονη εποχή έχουν δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε να κρατούν τον κόσμο τους, καθώς παλιότερα είχαν «πληγεί» από τη μετανάστευση και για κάποιους θεωρούνται, μαζί με τα Γιάννενα, οι δύο πιο ωραίες πόλεις της Ελλάδας που δεν βρέχονται από θάλασσα.
Πάμε μια βόλτα;
Είπαμε να ξεκινήσουμε τη βόλτα μας στην πόλη των Τρικάλων από τα «δύσκολα». Κατευθυνθήκαμε βόρεια, αποφεύγοντας καταρχάς το κέντρο της πόλης για να το απολαύσουμε αργότεραγότερα, και βρεθήκαμε στο φρούριο ή κάστρο των Τρικάλων. Χρησιμοποιούμε συνέχεια στη στήλη την κοινότοπη έκφραση «σήμα κατατεθέν», αλλά πώς να το κάνουμε; Το φρούριο ή κάστρο των Τρικάλων έχει αυτό το ρόλο για την πόλη. Ο πύργος με το ρολόι του είναι το σύμβολο του κάστρου και σύμβολο της πόλης. Παρότι πρέπει να ξεκίνησε να χτίζεται στα Κλασικά Χρόνια και η χρήση του να άλλαξε στα Ελληνιστικά Χρόνια, το κάστρο είναι συνδεδεμένο με τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό και τον 6ο αιώνα, αφού ο τελευταίος το ανακαίνισε ριζικά. Σας προτείνουμε να περιηγηθείτε σε όλα τα διαζώματά του, ανακαλύπτοντας σταδιακά τα χνάρια της ιστορίας του. Αν βρεθείτε καλοκαίρι και τύχει να παίζεται κάποια θεατρική παράσταση μην τη χάσετε. Η θέα το σούρουπο και ο έναστρος ουρανός στα καλοκαιρινά Τρίκαλα είναι απόλαυση από την πλευρά του κάστρου. Δίπλα στο φρούριο υπάρχει ο ζωολογικός κήπος, τον οποίο, αν έχετε χρόνο, σας προτείνουμε να επισκεφθείτε, αφού η ιδέα να τον τοποθετήσουν εκεί ήταν πολύ έξυπνη λόγω του φυσικού τοπίου και του περιβάλλοντος.
Όταν αποφασίσαμε να ταξιδέψουμε για τα Τρίκαλα ένας πολύ καλός φίλος και «ξεναγός» μας στην πόλη μάς είπε ότι πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να επισκεφθούμε το Βαρούσι, την παλιά συνοικία των Τρικάλων, και μετά να κάνουμε τη βόλτα στο ποτάμι. Στο κάτω μέρος του κάστρου, το Βαρούσι «είναι ζωντανό» και στις μέρες μας. Είναι η συνοικία της πόλης που δημιουργεί την άρρηκτη συνέχεια με το χθες και διαμορφώνει τις συνθήκες για να συνεχίσει στο αύριο. Στον επίσημο ιστότοπο της πόλης των Τρικάλων μάθαμε ότι η ετυμολογία της λέξης «Βαρούσι» σημαίνει τη συνοικία που βρίσκεται εκτός κάστρου. Ιστορικά υπήρξε η χριστιανική συνοικία την περίοδο της Τουρκοκρατίας και μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους η γειτονιά της ελίτ της πόλης. Λέγεται ότι τα «στενά» όπου σκότωσαν τον Σακαφλιά ήταν τα μικρά σοκάκια του Βαρουσιού. Μην παραλείψετε να πάτε!
Επόμενος σταθμός, το κέντρο της πόλης, και συγκεκριμένα το πιο διάσημο αρχαιολογικό αξιοθέατό της, το Ασκληπιείο Τρίκκης. Το ιερό του Ασκληπιού αναφέρεται ήδη σταΓεωγραφικά του Στράβωνα, ως το αρχαιότατο και επιφανέστατο ιερό του Ασκληπιού. Ο μύθος και η ιστορία λένε ότι ο Ασκληπιός μάζευε βότανα στους πρόποδες του Κόζιακα, του διπλανού βουνού, παρασκεύαζε τα φάρμακά του και τον επισκέπτονταν ασθενείς από όλα τα μέρη. Το σημερινό σημείο του ιερού που έχουν αναδείξει οι ανασκαφές αποτελεί μέρος του όλου που υποτίθεται ότι επεκτείνεται κάτω από την παλιά πόλη φτάνοντας μέχρι το φρούριο.
Σε έναν τόσο σημαντικό πρόγονο, οι σύγχρονοι Τρικκαίοι δεν θα μπορούσαν παρά να μην αφιερώσουν έναν από τους κεντρικότερους δρόμους της πόλης τους. Η οδός Ασκληπιού είναι κυριολεκτικά το σημείο όπου «χτυπά η καρδιά της πόλης». Και οι ντόπιοι και οι επισκέπτες περνούν από την οδό Ασκληπιού, αφού ως πεζόδρομος είναι το σημείο για να απολαύσει κάποιος τον καφέ του, το φαγητό του και το ποτό του. Επίσης, στην οδό Ασκληπιού είναι παραταγμένα όλα τα εμπορικά μαγαζιά της πόλης και οι πανέμορφες Τρικαλινές –έχουν και τη φήμη, άλλωστε– απολαμβάνουν «ανέμελες» τις βιτρίνες. Αν σας βγάλει ο δρόμος, μπορείτε να περάσετε και από το δικαστικό μέγαρο για να θαυμάσετε ένα πέτρινο κτίσμα που χρονολογείται από την Τουρκοκρατία και όπου στεγαζόταν το τουρκικό κυβερνείο και οι στρατώνες.
Μια από τις πιο διάσημες συνοικίες της πόλης είναι τα Μανάβικα. Φιλοξενούν παραδοσιακές ταβέρνες, μπαράκια και εστιατόρια, αφού η συνοικία ανακαινίστηκε εξ ολοκλήρου γιατί τα προηγούμενα χρόνια στεγαζόταν εκεί η λαχαναγορά. Πριν τη λαχαναγορά, τα Μανάβικα ήταν διάσημα για τα «κόκκινα φανάρια» τους. Η δεύτερη σημαντική προτεινόμενη βόλτα μέσα στην πόλη είναι το διάβα στην κοίτη του ποταμού Ληθαίου. Δεν ξέρουμε εάν το όνομά του προέρχεται από το ότι το ποτάμι στο πέρασμά του «ξεπλένει» τις κακές μνήμες και συμβάλλει στη λήθη, αλλά η βόλτα δίπλα του πραγματικά σε μεταφέρει σε έναν άλλο κόσμο, πιο «μαγικό» και παραδεισένιο. Στην αρχή, ακολουθήσαμε την κοίτη προς τα βόρεια και φτάσαμε μέχρι το εργοστάσιο του Κλωτσοτήρα και μετά κατεβήκαμε νότια μέχρι το Κουρσούμ Τζαμί, που αποτελεί μνημείο της UNESCO, κατασκευασμένο από τον αρχιτέκτονα Σινάν Πασά. Ξεχάσαμε όμως να σας αναφέρουμε το πιο σημαντικό: Περίπου στα μέσα της διαδρομής από τη βόρεια προς τη νότια πλευρά, υπάρχει η ονομαστή κεντρική γέφυρα των Τρικάλων, όπου μπορεί κάποιος να απολαύσει το ρου του ποταμού. Δυτικά από το Κουρσούμ Τζαμί και κοντά στο δρόμο Τρικάλων - Άρτας υπάρχει ο ονομαστός Mύλος Ματσόπουλου. Είναι ένα σύγχρονο μνημείο βιομηχανικής ιστορίας, χωμένο κυριολεκτικά μέσα στο πράσινο. Λειτουργεί ως δημοτικός χειμερινός κινηματογράφος και το καλοκαίρι διαθέτει και χώρο για θερινό κινηματογράφο.
Τα Τρίκαλα έχουν και πολλές εκκλησίες που μπορείτε να επισκεφθείτε. Η καλή φίλη κυρία Τζίνα Κόφφα μάς πρότεινε την επίσκεψη στην περιοχή του Αϊ Γιώργη, όπου κάναμε μια υπέροχη βόλτα στο πάρκο που είναι μέσα στη φύση με τα πολλά γήπεδα. Ο ναός των Αγίων Αναργύρων είναι ο πιο παλιός της πόλης και αξίζει πραγματικά η επίσκεψη στο εσωτερικό του, αλλά και στη γύρω περιοχή.
Εκτός από τα αγάλματα του Ασκληπιού, του στρατηγού Σαράφη και των άλλων ονομαστών Τρικαλινών, τα Τρίκαλα διαθέτουν πάρα πολλά μουσεία. Η Αρχαιολογική Συλλογή Τρίκκης, το Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο, το Κέντρο Ελληνικής Μουσικής Τρικαλινών Δημιουργών, στους οποίους αναφερθήκαμε παραπάνω, το Δημοτικό Ιστορικό Αθλητικό Μουσείο, το Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού της Εταιρείας Κλιάφα, το Μουσείο της Ιεράς Μητρόπολης και το Μουσείο του Δημήτρη και της Λέγκως Κατσικογιάννη διατηρούν ζωντανή την πολιτιστική ιστορία της πόλης. Επίσης τα Τρίκαλα διαθέτουν και εξαιρετικές πινακοθήκες.
Βγήκαμε, φάγαμε, ήπιαμε…
Τι να πρωτοπούμε για την εστίαση και τη διασκέδαση στα Τρίκαλα; Κυριολεκτικά πανδαισία χρωμάτων και γεύσεων. Ακόμα και στα μπαρ μπορεί να φάει κανείς. Σας συστήνουμε ανεπιφύλακτα την κλασική ταβέρνα του «Γκάνια», που βρίσκεται κοντά στο φρούριο, το «Μπακαρά» στη Στρατηγού Σαράφη για όσους θέλουν πολυτέλεια στις διακοπές τους, τα φημισμένα «Μεζεδοκαμώματα» στα Μανάβικα. Όσοι θέλουν μια γρήγορη και «λούμπεν» γευστική απόλαυση ας προτιμήσουν το κεμπάπ του «Καρδούτσου», ένα στέκι των ερασιτεχνών του ποδοσφαίρου στην οδό Ιουλιέτας Αδάμ. Ναυαρχίδα των μπαρ στα Τρίκαλα είναι η «Κρύπτη», ενώ ένας άλλος όμορφος χώρος όπου η πόλη διασκεδάζει με αισθητική είναι το «4play» στην 25ης Μαρτίου απέναντι από το Μέγαρο του ΟΤΕ, για καφέ, ποτό και υπέροχη μουσική. Πιο εξειδικευμένα –και συστήνεται στους παλιούς μεταλλάδες– είναι το «Rising» και για «southern» τύπους το «Hot Spurs» («Καυτά Σπιρούνια»).
Αυτή η απλωσιά που έχει η πόλη των Τρικάλων λόγω του κάμπου δημιουργεί την αίσθηση της χαλάρωσης υπό το κελάρυσμα των νερών του Ληθαίου και του θροΐσματος των φύλλων των δέντρων. Ο Δήμος Τρικκαίων, πρωτοπόρος σε πολλά, έχει μάλλον αρχίσει να πετυχαίνει τους στόχους του. Για εμάς, τα Τρίκαλα, ως πόλη, αποτελούν έναν ιδιαίτερο τουριστικό προορισμό. Οι άνθρωποι θα σας κάνουν να νιώσετε ευχάριστα κι αν κάποια στιγμή δεν καταλαβαίνετε τι λένε είναι γιατί μπορεί κάποιοι να μιλάνε βλάχικα μεταξύ τους. Πραγματικά η επίσκεψή μας επιβεβαιώνει τον τίτλο που δώσαμε σε αυτή τη «βόλτα»: Τα Τρίκαλα δεν έχουν μόνο τρία καλά, έχουν όλα τα καλά…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου