ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ: Εισαγωγή στο σύμπαν ενός διανοούμενου.

Ο άνθρωπος που έχει συνδέσει το όνομά του με τη Φυσική δεν φοβάται να επικαλεστεί τη μεταφυσική όταν δεν μπορεί να εξηγήσει κάποια φαινόμενα. Aλλωστε, αυτό που έμαθε στον Γιώργο Γραμματικάκη η επιστήμη του είναι ότι ο κόσμος δεν είναι αυτό που φαίνεται. Γι' αυτό και αναλαμβάνει να μας ξεναγήσει προσωπικά στον δικό του απέραντο μικρόκοσμο!

Οταν πήγαινε σχολείο ήθελε να γίνει φιλόλογος. Καθόλου τυχαία επιλογή, αν σκεφτεί κανείς ότι μεγάλωσε μέσα στα γραφεία της εφημερίδας "Μεσόγειος", που εξέδιδε ο πατέρας του από το 1950 και δυστυχώς έκλεισε οριστικά πριν από μερικούς μήνες υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης. Το κτίριό της, ένα γωνιακό ημιστρόγγυλο στην οδό Χάνδακος, από τα ωραιότερα του Ηρακλείου, φιλοξενούσε τα γραφεία της εφημερίδας, το πιεστήριο και τα σπίτια της οικογένειας.

Εκτός από γενιές δημοσιογράφων έθρεψε κι έναν επιστήμονα! "Κοιμόμουν με τον ήχο του πιεστηρίου, ήταν σαν μουσική συμφωνία. Αν για κάποιον λόγο οι μηχανές σταματούσαν -γιατί ο πατέρας μου ήταν τόσο υπερβολικός που διέκοπτε το πιεστήριο αν διαπίστωνε ότι η εφημερίδα είχε ένα ορθογραφικό λάθος- εγώ ξυπνούσα απότομα και τις Κυριακές που δεν τυπωνόταν το φύλλο, δεν μπορούσα καν να κοιμηθώ", θυμάται ο ένας από τους δίδυμους γιους του Αριστοτέλη Γραμματικάκη. Ο άλλος, ο Κώστας, συνέχισε επαγγελματικά τη δημοσιογραφία. Ο Γιώργος έμεινε αιώνιος εραστής της.

Ανάμεσα σε γραφιάδες και διανοούμενους, ένιωθε από νωρίς την ανάγκη να γράφει. Ξεκίνησε με ένα ποίημα, με τίτλο "Η μοναξιά" και συνέχισε με κείμενα-παρεμβάσεις ενάντια στην καθεστηκυία ακαδημαϊκή τάξη και την εκκλησία. Ακόμα κι αν ο πατέρας του διαφωνούσε, ήταν αρκετά δημοκράτης ώστε να τα δημοσιεύει. "Μόλις με ενοχλούσε κάτι, "κοπάναγα" ένα κείμενο που έμπαινε συνήθως στην πρώτη σελίδα. Με ενοχλούσε η αδικία!", λέει ο άνθρωπος που όλοι ακόμα αποκαλούν "πρύτανη", μετά την εξαετή παραμονή του στην πρυτανεία του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Η ασιατική γρίπη & μια ντομάτα

Στέκι. Το «Παγοποιείο» είναι από τα αγαπημένα του μέρη για καφέ.

Η ζωή του καθορίστηκε σε σημαντικό βαθμό από συμπτώσεις. Αφού αποφάσισε ότι δεν θα ασχοληθεί επαγγελματικά με τη φιλολογία, όπως ήθελαν οι καθηγητές του, ή με τη δημοσιογραφία, το οποίο ίσως φαινόταν αναμενόμενο, αποφάσισε να μπει στο Πολυτεχνείο. Oταν έδινε το τελευταίο μάθημα έπαθε ασιατική γρίπη και λιποθύμησε την ώρα των εξετάσεων. Τότε κάποιος φίλος του πρότεινε να γίνει φυσικός. "Εγώ δεν ήξερα ούτε καν τι ήταν φυσική και ο φίλος μου αντέτεινε ότι ήταν η επιστήμη του μέλλοντος!", θυμάται και συμπληρώνει: "Μάλιστα, επειδή η μητέρα μου είχε πικραθεί που ο γιος της είχε αποτύχει, όταν τη ρωτούσαν για τις σπουδές μου, που μέχρι τότε ήταν συνυφασμένες μόνο με τη διδασκαλία στο σχολείο, έλεγε εκνευρισμένη ότι σπουδάζω την επιστήμη του μέλλοντος!".

Μετά την Αθήνα ήρθε η Μεγάλη Βρετανία και το Imperial College του Λονδίνου. Το επίπεδο της έρευνας, η ζωή στην Αγγλία και η δικτατορία στην Ελλάδα τον κράτησαν εκεί πολλά χρόνια. Ομως η... ακαταμάχητη τύχη, η οποία όπως λέει ο ίδιος φταίει που γινόμαστε ό,τι γινόμαστε, έκανε πάλι το θαύμα της. Θα περίμενε κανείς ότι η γεύση μιας ντομάτας θα προκαλούσε τέτοια κύματα νοσταλγίας σ' έναν επιστήμονα που διέπρεπε στην Αγγλία και είχε όλο το μέλλον μπροστά του, ώστε να γυρίσει στην Ψωροκώσταινα; Κι όμως! Ενα ταξίδι στη Σαρδηνία και μια ντοματοσαλάτα αρκούσαν. "Είχα ξεχάσει τις γεύσεις και τις μυρωδιές, ωστόσο μέχρι να γευτώ εκείνη την ντομάτα, η Ελλάδα δεν μου έλειπε". Είχε έρθει μόνο μια φορά στην πατρίδα κατά τη διάρκεια της επταετίας, με πλαστό διαβατήριο που του εξασφάλισαν κύκλοι Ελλήνων και φιλελλήνων στο Λονδίνο, για τους οποίους νιώθει την ανάγκη να πει πως "κανείς δεν τους ευχαρίστησε για τη βοήθεια που μας παρείχαν όσο ήμασταν "αυτοεξόριστοι" στο εξωτερικό".

Μεσόγειος. Αποψη από το ιστορικό κτίριο της οικογενειακής εφημερίδας.

Ηταν τελικά η επιστροφή στην Ελλάδα μια σωστή επιλογή... Ο ίδιος λέει πως έτσι αποδείχτηκε εκ των υστέρων. Με μοναδικά παράπονα ότι τα έδρανα, η έρευνα και τα βιβλία δεν τον άφησαν να αναπτύξει την καλλιτεχνική του πλευρά, η πορεία του στην ακαδημαϊκή κοινότητα είναι πάνω από ικανοποιητική. "Ηθελα να είχα μάθει κάτι με τα χέρια μου, να παίζω ένα μουσικό όργανο, να έχω τη χαρά να κάνω κάτι δικό μου". Η μουσική και ο χορός παραμένουν μεγάλες του αγάπες.

Η επιστροφή του πέρασε από το Δημόκριτο και στη συνέχεια συνέπεσε με την ίδρυση του Πανεπιστημίου Κρήτης. "Ημασταν σε ένα άθλιο κτίριο στη Νέα Αλικαρνασσό, αλλά υπήρχε ο ενθουσιασμός, που δεν υπάρχει σήμερα", θυμάται ο Γιώργος Γραμματικάκης για το 1979. Τότε δεν φαντάζονταν καν ότι γεννιόταν το Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Σοκάκια. Τα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης δίνουν πάντα την ευχαρίστηση του περιπάτου.

Για τη σημερινή πολιτικοοικομική συγκυρία λέει: "Αυτήν τη στιγμή ζούμε έναν πλήρη παραλογισμό. Ολοι χρωστάμε σε όλους. Εγώ τα 'χω και με τους Ευρωπαίους! Γιατί δεν λένε ότι αυτά τα μέτρα που ζητούν από την Ελλάδα δεν θα αποδώσουν; Πώς δεν το βλέπουν;

Η τρόικα απαρτίζεται από τεχνοκράτες, τους ξέρω καλά. Γιατί δεν λένε ότι αυτά τα χρήματα δεν μπορούν να εισπραχθούν γιατί ο κόσμος δεν τα έχει;". Για την αντίδραση του κόσμου και τη συμμετοχή στις πλατείες, λέει: "Τον πρώτο καιρό παρατηρούσα μια σιωπηλή οργή, μετά οργή που εκφραζόταν και τώρα ζούμε μια επώδυνη μοιρολατρεία. Ο κόσμος δεν ξέρει πια πώς να αντιδράσει, δεν αντιδρά και απλώς προσπαθεί να τα βγάλει πέρα. Γίνονται χιλιάδες παράλογα πράγματα και κανείς δεν ακούει τις φωνές που αντιδρούν, τον κόσμο, τους σοβαρούς δημοσιογράφους και σχολιαστές. Πραγματικά αισθάνεσαι μόνος και ανυπεράσπιστος".

Πρωτεργάτης. Τα σημερινά κτίρια του Πανεπιστημίου Κρήτης, με το οποίο συνδέθηκε στενά.

Η δύναμη της Ιστορίας
Αν αυτό που ζούμε σήμερα ήταν φυσικό φαινόμενο, τι θα ήταν, τον ρωτήσαμε. "Υπάρχει ένα φαινόμενο που φαίνεται παρατραβηγμένο, αλλά συχνά το παραλληλίζω με αυτά που ζούμε σήμερα. Οι πιο σύγχρονες θεωρίες της Φυσικής ισχυρίζονται ότι το μεγαλύτερο μέρος του σύμπαντος αποτελείται απ' αυτό που λέμε "σκοτεινή ύλη". Δεν εκπέμπει φως και δεν μπορείς να την εντοπίσεις παρά μόνο επειδή ασκεί βαρύτητα και καλύπτει το 80% του σύμπαντος. Σύμφωνα με όλα τα ευρήματα, υπάρχει και μας περιβάλλει, αλλά δεν ξέρουμε τι είναι. Η κοινωνία σήμερα είναι κάπως έτσι. Υπάρχει κάτι που μας περιβάλλει και μας απειλεί αλλά δεν ξέρουμε αν είναι η κυβέρνηση, η τρόικα, η Μέρκελ ή ο κακός μας εαυτός. Είναι σαν να έχουμε μπει σε μια λάσπη που δεν μπορούμε να ξεφορτωθούμε". Και υπάρχει έξοδος απ' αυτό; Τον ρωτάμε. "Η Ιστορία από μόνη της θα βρει τη λύση. Ετσι έγινε και με τον υπαρκτό σοσιαλισμό. Είχε σωστά κοινωνικά αιτήματα, αλλά και αστυνομική εξουσία χωρίς πραγματικά ανθρώπινα δικαιώματα, με αποτέλεσμα τα εξαφανιστεί ξαφνικά και αδιαμαρτύρητα. Δεν ήταν ένα βιώσιμο σύστημα, αλλά ούτε και το σημερινό είναι. Η ιστορία θα το αποβάλλει από μόνη της", πιστεύει. Και το μέλλον; "Το μέλλον δεν το ξέρει κανείς, γιατί ποτέ η Ιστορία δεν αποκάλυψε τις προθέσεις της. Φανταζόταν, για παράδειγμα, ποτέ κάποιος από τους οραματιστές της ενωμένης Ευρώπης ότι θα ήταν σήμερα έτσι τα πράγματα; Οτι θα έλειπε από το δημιούργημά τους η ίδια η πολιτική; Κατά τον ίδιο τρόπο κανείς δεν ήξερε τι έγινε πριν από τη μεγάλη έκρηξη που δημιούργησε το σύμπαν", απαντά. Μέσα στην κρίση, όμως, βλέπει και κάτι καλό. "Ο Ελληνας ζούσε σε μια καταναλωτική κοινωνία, ήταν μεταλλαγμένος, απολύτως αλλοτριωμένος, χωρίς κοινωνική ευθύνη και χωρίς σκέψεις για το μέλλον. Ισως ανακαλύψει αξίες που δεν ήξερε ότι έχει", εξηγεί.

Βιβλιοφάγος. Σε ένα από τα αγαπημένα του βιβλιοπωλεία, την Κίχλη, από όπου τελευταία αγοράζει και διαβάζει μετά μανίας τον ιστορικό Ερικ Χόμπσμπαουμ.

Σε όποιον γαλαξία κι αν ταξιδεύει, ο τόπος του είναι πάντα το Ηράκλειο. Είναι η πόλη της μόνιμης κατοικίας του, αλλά κυρίως είναι η πόλη στην οποία επιστρέφει. "Καμία επαρχιακή πόλη δεν αντέχεται από μόνη της. Κάτι είναι που σε πνίγει σιγά σιγά, αλλά εγώ ήμουν τυχερός γιατί η πρυτανεία, η έρευνα και η θητεία μου στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο με ήθελαν να ταξιδεύω πολύ. Το Ηράκλειο όμως ήταν η εστία. Το λιμάνι, τα στενά δρομάκια, η πλατεία. Εχω αισθήματα αγάπης και μίσους. Είναι μια ζωντανή πόλη, με ζωντανούς και αξιόλογους ανθρώπους που συχνά μένουν στο περιθώριο. Με ενοχλούν όμως καθημερινά πράγματα όπως τα αυθαίρετα, η πολιτική ανοησία, ο νεοπλουτισμός, τα σκουπίδια, η έλλειψη πραγματικής πνευματικής ζωής, όπως υπήρχε ένα μικρό διάστημα στη Βικελαία Βιβλιοθήκη ή όπως υπάρχει ακόμα στο Πανεπιστήμιο", λέει ο πρώην πρύτανης.

πηγη  http://www.ethnos.gr

dy/>